8

Przegląd wydarzeń

16­29 września 2016 nr 17 (261) * kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com

DIALOG DWÓCH KULTUR 2016

kRZEMIENIEC I kAMIENIEC PoDoLSkI

To już dwunasty Dialog Dwóch Kultur ­ w tym roku odbywal się w dniach 3-10 września, ponadto w formule

rozszerzonej wobec tej z lat poprzednich. Tak więc, nie tylko tradycyjnie w Krzemieńcu, ale też i w bardziej

odleglym Kamieńcu Podolskim, mieście szczycącym się posiadaniem najpotężniejszej kresowej fortecy

dawnej Rzeczypospolitej. Z tego to powodu, ale też i odwiedzenia po drodze innych ważnych historycznych

miejsc ­ Trembowli, Okopów Św. Trójcy, Żwańca czy Chocimia, wyjazd trwal o kilka dni dlużej niż zwykle.

sesji ,,Literackie przyjaźnie polsko-

na program ,,Kawiarenki Literac-

naszego Trzeciego Wieszcza doby

rzy z uczelni i instytutów naukowych

JAN SKLODOWSKI

ukraińskie w okresie dwudziestole-

kiej" pt. ,,Happy Birthday ­ urodziny

romantyzmu ­ Zygmunta Krasiń-

Warszawy, Lublina, Poznania i Kijo-

tekst i zdjęcie

cia międzywojennego" oraz kolejnej

Julka" z tortem urodzinowym przez

skiego. Mlodzież zaś z ,,Kawiarenki

wa, pisarze ­ m.in. Jacek Moskwa,

­ ,,Promocja wydawnictw". Swój do-

siebie sponsorowanym. Przekazala

Poznanie nowych śladów prze-

Literackiej" zainspirowaly do zaaran-

wiceprezes Stowarzyszenia Pisarzy

robek pisarski przedstawili m.in. Ka-

także ona przywiezione z Polski sa-

szlości i zaaranżowane spotkania w

żowania poetyckiego spotkania z nim

Polskich w Warszawie, znany pro-

zimierz Orloś i Jacek Moskwa, który

dzonki i cebulki kwiatów, w ramach

międzynarodowym gronie, także te

Wieszcza z Krzemieńca. Jednocze-

zaik Kazimierz Orloś, radiowcy ­ Jo-

książki swego autorstwa poświęcone

realizacji programu poetycko-przy-

spontaniczne z napotkanymi po dro-

śnie odbylo się, przy okazji zwiedze-

anna Szwedowska, kierownik dzialu

naszemu papieżowi świętemu Ja-

rodniczego stalego wzbogacania

dze ludźmi, byly też dobrą okazją dla

nia kamienieckiej fortecy i związanej z

literackiego Programu II Polskiego

nowi Pawlowi II podarowal Muzeum

krzemienieckiego rosarium ku czci

poczynienia ważnych spostrzeżeń

nią sesji naukowo-literackiej, kolejne

Radia, oraz muzealnicy z Muzeum

Slowackiego. Także Lech Szajdak z

Wieszcza.

przyczyniających się do lepszego zro-

ważne spotkanie ­ więc uroczyste

Niepodleglości w Warszawie i z Mu-

Poznania przedstawil wydany ostat-

Spotkania mialy też charakter

zumienia sytuacji panującej na Ukra-

odslonięcie w kamienieckiej katedrze

zeum Romantyzmu w Opinogórze

nio zbiór wierszy swego ojca, Stefa-

sesji wyjazdowych poza Krzemień-

inie w kolejnym trudnym roku zmagań

tablicy ku pamięci tamtejszego bisku-

z jego dyrektorem Romanem Ko-

na Szajdaka, wspólzalożyciela grupy

cem ­ grupa uczestników Dialogu

wojennych tego kraju oraz dla utrwa-

pa Adama Stanislawa Krasińskiego

chanowiczem. I wreszcie, przybyl

poetyckiej Wolyń. Natomiast Dmytro

miala okazję wybrać się do niezbyt

lenia się w przekonaniu potrzeby tego

(1714-1800), orędownika konfedera-

z grupą mlodzieży szkolnej z ,,Ka-

Pawlyczko odczytal zebranym swe

odleglego Podkamienia dla pozna-

typu spotkań w przyszlości.

cji barskiej i wspóltwórcy Konstytucji

wiarenki Literackiej" zespolu szkól z

Organizatorami  tej  jedynej

3 Maja 1791. Byly też okazje spotkań

w swoim rodzaju imprezy, będą-

z Polakami z Podola ­ w Okopach

cej spotkaniem tak polskich, jak i

odwiedziliśmy Anielę Bielę, liczą-

ukraińskich historyków, literatów,

cą już ponad 90 lat, nadal w dobrej

muzealników, malarzy, fotografów

formie, pamiętającej o związkach jej

i animatorów kultury byli: Fundacja

rodziny z Macierzą.

,,Pomoc Polakom na Wschodzie",

Dalszej drodze z Kamieńca

Muzeum Józefa Pilsudskiego w Su-

Podolskiego w kierunku Lwowa

lejówku, Muzeum im. Anny i Jaro-

towarzyszyla podczas przejazdu

slawa Iwaszkiewiczów w Stawisku

sesja kolejna: ,,Śladami Franciszka

i Instytut Studiów Politycznych PAN

Karpińskiego i Stanislawa Vincen-

w Warszawie. Wspóldzialali oni

za", którą uzupelnialy wypowiedzi

ściśle z wladzami lokalnymi Krze-

dotyczące Huculszczyzny i walk

mieńca oraz z tamtejszym Muzeum

Legionów Polskich w Karpatach

Juliusza Slowackiego. Ponadto, do

Wschodnich. W Kolomyi uczestnicy

wspólpracy przylączyl się Konsulat

odwiedzili Muzeum Huculszczyzny,

Generalny RP w Lucku, Europejska

w którym odbyla się sesja na temat

Rodzina Szkól im. Juliusza Slowac-

twórczości Vincenza i Iwana Franki,

kiego Czechy-Polska-Ukraina oraz

a także stary cmentarz pelen za-

Akademicki Zespól Szkól Ogólno-

bytkowych nagrobnych realizacji.

ksztalcących w Chorzowie.

Dalszy szlak przez Stanislawów,

Koordynatorem imprezy odno-

Rohatyn i Bóbrkę wiódl do Lwo-

śnie kwestii literacko-muzealniczych

wa, gdzie byla okazja odwiedzenia

byl tradycyjnie jej inicjator ­ Mariusz

Lwowskiej Galerii Sztuki eksponu-

Uczestnicy Dialogu Dwóch Kultur przy pomniku Juliusza Slowackiego w kościele w

Olbromski, dyrektor Muzeum w Sta-

jącej pomnikowe dziela malarstwa

Krzemieńcu

wisku, zaś jej częścią historyczną

polskiego oraz cmentarza Lycza-

zawiadywal prof. dr hab. Grzegorz

kowskiego i polożonego tuż przy

Chorzowa jej niestrudzony opiekun,

tlumaczenia poezji Jaroslawa Iwasz-

nia zabytkowego zespolu kościelno-

Nowik, wicedyrektor Muzeum w

nim ­ Cmentarza Obrońców Lwowa.

polonista Andrzej Król.

kiewicza. Prócz tego, odbywala się

klasztornego dominikanów, kontem-

Sulejówku. Stronę ukraińską re-

Tam to zlożono kwiaty na plycie przy

Uroczystości w Krzemieńcu roz-

tam sesja naukowa ,,Polskie i ukra-

placji krajobrazu Wolynia i uczestni-

prezentowala tu Tamara Sienina,

luku chwaly i przywolano pamięć

poczęly się zlożeniem kwiatów pod

ińskie drogi do niepodleglości", a w

czenia w plenerze fotograficznym.

dyrektorka Muzeum w Krzemieńcu.

tragicznych dla obu narodów walk

pomnikiem Tarasa Szewczenki w

jej ramach wyklady historyczne do-

Po kilku dniach pobytu w Krze-

Dialogowi Dwóch Kultur towarzy-

sprzed lat. Przybyla mlodzież miala

centrum miasta, następnie uczest-

tyczące ważnych wydarzeń wojen-

mieńcu uczestnicy imprezy wyruszyli

szyl VIII Międzynarodowy Plener

okazję odwiedzenia po raz pierwszy

nicy imprezy udali się na cmentarz

nych z lat 1914-1920 i publikacji na

w drogę w kierunku poludniowo-

Fotograficzny.

zabytkowego cmentarza i grobów

Tunicki, gdzie na grobie matki Wiesz-

ich temat wyglaszane przez history-

wschodnim, realizując podczas niej

Na uroczystościach byla obecna

wybitnych Polaków pochowanych

cza Juliusza zlożono wiązankę z

ków wojskowości ­ prof. Grzegorza

sesję zabytkoznawczą ,,Z miasta

przedstawiciel Ministerstwa Kultury

na Lyczakowie ­ Marii Konopnickiej,

bialo-czerwonymi szarfami. Po za-

Nowika i plk. Tadeusza Krząstka.

Wieszcza do najslawniejszej twierdzy

i Dziedzictwa Narodowego RP w

Gabrieli Zapolskiej, Seweryna Gosz-

kończeniu uroczystych przemówień,

Odbyl się też pokaz filmu ,,Trudne

Rzeczypospolitej". Dotarli wpierw do

randze wicedyrektora Departamen-

czyńskiego czy Artura Grottgera, co

mlodzież przy akompaniamencie

braterstwo" w reżyserii Miroslawa

Tarnopola, gdzie odwiedzili gmach

tu Dziedzictwa Kulturowego Dorota

stanowilo dla niej prawdziwą lekcję

gitary tradycyjnie odśpiewala ,,Testa-

Chojeckiego. Pojawialy się również

dawnego przedwojennego gimna-

Janiszewska-Jakubiak, która odczy-

historii o niezwykle istotnym, suge-

ment Slowackiego".

referaty dotyczące zabytków i kultury

zjum im. Juliusza Slowackiego i zlo-

tala okolicznościowy list od ministra

stywnym przekazie edukacyjnym.

Po uroczystej mszy świętej od-

Krzemieńca i jego slawnego Liceum,

żyli kwiaty pod tablicą upamiętniają-

Piotra Glińskiego. Przybyl również

Z wyjazdem ze Lwowa zakończy-

prawionej w polskim kościele w in-

w ramach kolejnych sesji: ,,Krzemie-

cą ten fakt; zwiedzili też w szkolnym

konsul generalny z Lucka Krzysztof

lo się tedy kolejne ważne spotkanie

tencji Juliusza Slowackiego i Józefa

niec ­ miasto rodzinne Wieszcza",

gmachu poświęconą Wieszczowi

Sawicki oraz b. ambasador Ukrainy

poglębiające konstruktywny dialog

Pilsudskiego goście i przedstawicie-

,,Romantyzm polski i ukraiński", czy

izbę pamięci. Następnie droga wio-

w Polsce, wybitny poeta i tlumacz

Polaków i Ukraińców, którego inicja-

le gospodarzy przeszli do dworku

,,Wspólne dziedzictwo kultury: Sztu-

dla szlakiem dawnych kresowych

Dmytro Pawlyczko.

torami i organizatorami od kilkunastu

mieszczącego muzeum Poety. Zor-

ka, obyczaje, ludzie".

twierdz i stanic, przywolujących

Jak wyżej wspomniano, uczest-

już lat są niestrudzeni Urszula i Ma-

ganizowano wtenczas Święto ulicy

Po spotkaniach sesyjnych od-

chwalę przedrozbiorowej Rzeczy-

nikami byli naukowcy i ludzie kultu-

riusz Olbromscy, bez reszty oddani

Slowackiego, barwnie przystrojonej z

bywaly się wieczory artystyczno-

pospolitej. Niektóre byly w ruinie,

ry. Ponadto, z dalszych stron Europy

budowaniu porozumienia między

tej okazji dekoracjami niosącymi prze-

literackie wypelnione ambitnymi

jak w Trembowli czy Skale nad

przybyli: Krystyna Orlowicz ­ prezes

naszymi dwoma narodami. Slusznie

slanie wspólnoty dziejowej i kulturo-

wokalno-muzycznymi  występami

Zbruczem, inne, w Żwańcu i Oko-

Towarzystwa ,,Kresy" we Francji, Be-

przekonani, że kultura i sztuka nio-

wej naszych dwóch narodów. Tam to,

mlodzieży szkolnej, która oprócz

pach Św. Trójcy ­ w stanie szcząt-

ata Żólkiewicz-Siakantaris z Towa-

są te ponadczasowe wartości, które

w odbudowanym z pietyzmem przez

recytacji wierszy Juliusza Slowac-

kowym bram czy bastionów, ale też

rzystwa Kultury Polskiej im. Juliusza

jednoczą ludzi ponad chwilowymi za-

stronę polską dworku Slowackich

kiego, Wislawy Szymborskiej, Sta-

dobrze zachowane ­ jak w Kamień-

Slowackiego z Grecji i Henryk Go-

wirowaniami historii. Zakończylo się

zaprezentowano w ciągu trzech dni

nislawa Balińskiego czy Mariusza

cu Podolskim czy po zrekonstruowa-

lab-Zelazko ze Stowarzyszenia ,,Los

również postanowieniem odbycia ko-

liczne referaty poświęcone dorobkowi

Olbromskiego zaprezentowala tak-

niu w Chocimiu. Miejsca te, jak np.

Pirineos" w Hiszpanii. Imprezę za-

lejnego podobnego do tegorocznego

twórczemu i translatorskiemu pisarzy

że utwory swego autorstwa. Na za-

wspomniane Okopy Św. Trójcy, gdzie

toczy się akcja Nieboskiej komedii,

szczycili tedy swą obecnością liczni

spotkania na Ukrainie w przyszlym

polskich i ukraińskich, niektóre ilustro-

kończenie pierwszego dialogowego

wykladowcy ­ profesorowie i dokto-

2017 roku.

byly okazją nawiązania do twórczości

wane multimedialnie, a to w ramach

dnia mlodzież zaprosila zebranych