img
28
Z pamiętnika podróżnika
16­29 września 2016 nr 17 (261) * kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com
Nową drogą do starych zabytków
Przez wiele ostatnich lat stan nawierzchni trasy H-09 Iwano-Frankiwsk ­ Lwów przez
Bóbrkę wywolywal przerażenie u podróżnych. Dziśodnowioną trasą z dawnego
Stanislawowa ­ drugiego pod względem wielkości miasta Galicji ­ do jej dawnej
stolicy dojedziemy w ciągu najwyżej póltorej godziny. Podróżować teraz jest o wiele
przyjemniej i nadarza się okazja obserwować okolicę. A popatrzeć jest na co.
Prace budowlane ukończono po
Nadziei i Milości, postacie ewangeli-
DMYTRO ANTONIUK
dwóch latach, poświęcono wówczas
stów ­ na stropie kościola. Na chó-
tekst i zdjęcia
kaplicę św. Elżbiety Węgierskiej.
rach odkryto kompozycie ,,Trynitarze
W czasie I wojny światowej i walk
przed chanem tureckim" i ,,Trynitarze
Przy drodze w miejscowości
polsko-ukraińskich budynek zostal sil-
wykupujący niewolników u Porty".
Bursztyn stoi kościól św. Trójcy,
nie uszkodzony. Zdolano odbudować
Jednak niefachowa konserwacja
pierwotnie należący do trynitarzy.
go dopiero w 1938 roku. Wówczas
zniszczyla je jeszcze bardziej. Ocala-
Zakonników, zajmujących się wyku-
szarytki przyjmowaly tam chorych i
ly niektóre rzeźby z oltarza glównego
pywaniem chrześcijan z niewoli mu-
sieroty. Podczas II wojny światowej
(m.in. figura strażnika sprzed Grobu
zulmańskiej zaprosil do tego miasta
każda z walczących stron miala tu
Pańskiego) i są obecnie na plebanii.
kasztelan warszawski Pawel Benoe
swój szpital. Siostry zmuszone zo-
Zwrócono je z cerkwi greckokatolic-
herbu Taczala w 1740 roku. W tym
staly do opuszczenia zakladu w 1944
kiej, do której przeniesione zostaly w
okresie glównym ich zadaniem bylo
roku. Oltarze ze swej kaplicy przenio-
okresie sowieckim. Cudowny obraz
duszpasterstwo wśród miejscowych
sly wówczas do kościola parafialne-
Jezusa Nazareńskiego znajduje się
katolików. Budownictwo klasztoru
go, gdzie prawdopodobnie zaginęly
obecnie w kościele w Wąsoszu na
ukończono w 1774 roku, konsekra-
w dalszych latach. W klasztorze
Dolnym Śląsku.
cji dokonal biskup lwowski Waclaw
umieszczono szpital wojskowy, a od
Wieża kościola obecnie jest w
Sierakowski. Niestety już 9 lat póź-
1955 roku ­ szpital gruźliczy. Kapli-
bardzo zlym stanie, prawdopodobnie
niej wladze austriackie skasowaly
ostatecznie zniszczono, dzieląc
przez pożar w roku 1990. Odchylila
klasztor i nakazaly rozbiórkę jego
ją na dwa pietra. Obecnie zabytek
się o kilka centymetrów od pionu.
murów. Pozostawiono niewielkie po-
świeci pustkami.
Istnieje też zagrożenie dalszego
mieszczenie, pelniące funkcję pleba-
niszczenia oryginalnych fresków.
Kolejną miejscowością na tej
nii parafialnego już kościola.
trasie jest Rohatyn. Jeszcze w latach
1930 byly tu dość pokaźnie ruiny
dawnego klasztoru dominikanów,
jednak zostaly rozebrane. Pozostal
jednak kolejny zaklad szarytek. Ufun-
dowal go w 1842 roku hrabia Leopold
Krasiński. Budowano go przez dlugie
czterdzieści lat, a architektem byl
Filip Pokutyński z Krakowa. Oprócz
szpitala na sześć lóżek byl tu siero-
ciniec i szkola dla dziewcząt. Najwię-
cej uwagi ­ wbrew woli darczyńcy
­ szarytki poświęcaly sierocińcowi,
Wnętrze kościola w Bursztynie
więc wladze nakazaly jego likwida-
cję i zajęcie się wylącznie leczeniem
tarzowej jest wejście do krypt, gdzie
chorych. W 1932 roku specjalna ko-
zostali pochowani Józef Krasiński
Zaklad ss. szarytek w Rohatynie
misja uznala, że ,,siostry opiekują się
z żoną Katarzyną ze Schtürmerów,
niewlaściwie chorymi i nie mają sto-
Świątynia wymaga natychmiasto-
fundator zakladu Leopold Krasiński
W okresie, gdy wlaścicielem
sownego wyksztalcenia lekarskiego",
wego fachowego remontu.
i jego brat Piotr. Co dzieje się z tymi
Bursztyna byl hrabia Ignacy Skar-
więc starosta rohatyński nakazal im
Na obrzeżach miasta znajduje
pochówkami ­ nie wiadomo. Brak
bek, miasto zostalo znacznie roz-
,,wziąć" dyplomowanego lekarza.
się opuszczony w 2001 roku budy-
też tablicy fundatora z herbem i na-
budowane. Do kościola natomiast
Co mieścilo się tu podczas II
nek szpitala gruźliczego, który mie-
pisem: ,,Leopold Korwin hrabia Kra-
dodano wysoką wieżę. Wówczas
wojny światowej ­ nie wiadomo. Na-
ścil się w dawnym klasztorze sióstr
siński, fundator. Caly swój majątek
we wnętrzu świątyni mieścilo się
stępnie umieszczono tu przychodnię
Milosierdzia (szarytek). Ufundowal
przekazal galicyjskim Siostrom Milo-
pięć oltarzy, a glówną jego relikwią
rejonową, przeniesioną z innego
go swoim testamentem w 1842 roku
sierdzia. Pierwszeństwo będą mieli
byl obraz Jezusa Nazareńskiego w
budynku. Dziś obiekt jest w rękach
hrabia Ignacy Skarbek, zobowiązując
moi poddani z Zalipia, Holodówki
oltarzu glównym.
prywatnych. Zostal nakryty nowym
swoją córkę Eleonorę i jej męża Jana
i Zawadówki, potem [poddani] brata
Podczas I wojny światowej świą-
dachem, ale wnętrza są w calkowitej
Jablonowskiego wznieść budynek, w
mego Piotra z wioski Potok, siostry
tynia silnie ucierpiala, lecz zdolano
ruinie. Kaplica nadal jest podzielona
którym szarytki mialyby opiekować
mojej Marii z Zaluża, Werblowców i
odbudować. W 1944 roku ukraiń-
na piętra. Na zewnątrz, od strony ol-
się chorymi i prowadzić sierociniec.
Solońca, następnie mieszkańcy Pod-
scy nacjonaliści zamordowali matkę
ostatniego proboszcza ks. Wojciecha
Olszowskiego. Opuścil on po tym
XVIII-wieczne freski w bursz-
Bursztyn, ale jeszcze przez jakiś
tyńskim kościele
czas dojeżdżal na msze. W końcu
grodzia i jurydyk, a na końcu miesz-
wladze sowieckie zabronily mu i tego.
kańcy Rohatyna i jego przedmieść.
Formalnych przyczyn zamknięcia
Fragment testamentu z roku 1846".
kościola nie podano, jedynie NKWD
Los tablicy pozostaje nieznany.
zmusilo kilku parafian napisać pismo,
Przy rynku, w centrum którego
w którym donieśli, że przez brak kosz-
stoi pomnik Roksolany ­ Nasti Li-
tów na remont świątyni przekazują
sowskiej, która miala tu przyjść na
państwu. W ten sposób od 1951 roku
świat, stoi późnogotycki kościól pw.
w kościele urządzono salę sportową,
św. Mikolaja i cerkiew Narodzenia
a od 1980 roku ­ magazyn karmy dla
Pańskiego. Jeżeli klasztor szarytek
ryb. Tuż przed zwrotem zabytku wier-
rozczarowuje, stan tych zabytków
nym (zwrócony zostal w 1991 roku)
podnosi na duchu.
wybuchl dziwny pożar, który silnie
Podążając trasą H-09 na Lwów,
uszkodzil wieżę. W kościele nie po-
mijamy wioskę Czercze, gdzie za-
zostalo nic, oprócz podstawy oltarza
chowala się unikatowa cerkiew drew-
glównego.
niana. W następnej miejscowości
Po rozpoczęciu remontu od-
­ Podkamieniu ­ przez jakiś czas
kryto XVIII-wieczne freski: na tęczy
mieszkal syn Mozarta, Franciszek
Palac Rejów w Psarach
przed prezbiterium ­ alegorie Wiary,