3
www.kuriergalicyjski.com * kurier galicyjski * 1528 czerwca 2018 nr 11 (303)
Inauguracja projektu Innowacyjne
Szlakiem II Brygady Legionów Polskich
Centra Aktywności Lokalnej
(dokończenie ze s. 1)
na Ukrainie
Mlodzieży Polska! Patrz na ten krzyż!
Fundacja Wolność i Demokracja rozpoczęla nowy
Legiony Polskie dźwignęly go
program pod tytulem ,,Innowacyjne Centra Aktyw-
wzwyż,
ności Lokalnej. Wspomaganie rozwoju mniejszości
Przechodząc góry, lasy i waly
Do Ciebie, Polsko, i dla Twej chwaly!
polskiej na Ukrainie" na który 2 czerwca do Lwowa
Adam Szania
zjechali się przedstawiciele środowisk polskich prak-
W poszukiwaniu śladów po wal-
tycznie ze wszystkich zakątków Ukrainy. Projekt ten
kach wojennych zauważyliśmy też po-
jest kontynuacją projektu ,,Szkola wspólpracy", który
zostalości okopów wojennych i drutów
byl realizowany na Ukrainie w 20152016 r.
kolczastych. W czasie międzywojen-
nym przebiegala tam granica polsko-
szkola jest jedynym miejscem, gdzie
ALEKSANDER KUŚNIERZ
czechoslowacka, a teraz jest granica
rodzic przyprowadzając swoje dziec-
tekst i zdjęcie
administracyjna między obwodami
ko może zetknąć się z polskością,
lwowskim i zakarpackim. Pracownicy
Andrzej Klimczak (od lewej) i Rafal Kocot
polską flagą, polskim świętem zarów-
Do udzialu w projekcie zaproszo-
IPN, Oddzial w Rzeszowie dokladnie
no patriotycznym, jak i religijnym.
no 36 lokalnych środowisk stacjonar-
pamięci narodowej opowiedzial wi-
W styczniu 1915 roku w oko-
objaśnili dziennikarzom sytuację hi-
Sekretarz Zarządu Fundacji Wol-
nych szkól polskich oraz szkól sobot-
ceprezes Polskiego Towarzystwa
licach tej górskiej wsi toczyly się
storyczną oraz jej umiejscowienie
ność i Demokracja Lilia Luboniewicz
nio-niedzielnych z Ukrainy. Ideą pro-
Kulturowego im. Adama Mickiewi-
krwawe walki z udzialem II Brygady
geograficzne. Przy pomniku wszyscy
mówila o celu projektu, realizowane-
jektu jest zintegrowanie i poglębienie
cza Wlodzimierz Hulaj.
Legionów. Jest to jedno z niewielu
obecni uczcili pamięć poleglych w tej
go przez fundację:
aktywności Polaków mieszkających
W tym dniu uczestnicy wypra-
miejsc bitew Legionów Polskich na
miejscowości Legionistów Polskich.
- Glównym celem projektu jest
na Ukrainie w kierunku pielęgnowa-
wy śladami II Żelaznej Brygady
terenie obecnej Rumunii oraz naj-
Jednak z powodu braku czasu nie
zaktywizowanie różnych środowisk,
nia i rozwijania ich tożsamości naro-
Karpackiej Legionów Polskich do-
bardziej na poludnie wysunięty punkt
dotarliśmy do Cmentarza Legioni-
przede wszystkim uczniów, rodzi-
dowej, ulatwianie wspólpracy między
tarli do Bukowiny Poludniowej w
szlaku bojowego Legionów. Wedlug
stów, który znajduje się po stronie za-
Rumunii. W Domu Polskim w No-
kronik wojennych 17 stycznia 1915
karpackiej. Wracamy do Rafajlowej,
wym Solońcu odbylo się spotkanie
roku polscy legioniści w wielkim śnie-
gdzie są widoczne kwiaty przy pomni-
z potomkami Górali Czadeckich,
gu i mrozie pokonali przelęcz Prislop
ku legionistów w centrum wsi. Są też
którzy przywędrowali na te tereny
i zaczęli marsz w stronę Bukowiny
pomysly, żeby nabyć zachowaną do
w XVIII wieku. Historycy wyglosili
traktem przez Karlibabę. Następ-
dziś ,,Hallerówkę", budynek miejsco-
wyklady poświęcone II Brygadzie
nego dnia zatrzymaly ich rosyjskie
wego Zarządu Leśnego, gdzie kwate-
Legionów Polskich historii Polski
karabiny maszynowe. Dowodzący
rowalo dowództwo legionistów z gen
oraz przekazali publikacje i mate-
2. Pulkiem Piechoty w II Brygadzie
Hallerem na czele. W pensjonacie
rialy edukacyjne IPN. Również po-
Legionów Polskich major Marian Że-
,,Lubawa" poczęstowano nas smacz-
przednio materialy IPN przekazano
gota-Januszajtis wydal rozkaz ataku.
nymi daniami kuchni huculskiej. Są
22 stycznia Rosjanie zostali wyparci.
Zginęlo 12 legionistów kapitan Sta-
nislaw Strzelecki i 11 szeregowców,
których pochowano następnego
dnia, obok kościola. Pomnik Legio-
nów powstal w 1932 roku, w 2007
ców, nauczycieli, lokalnych liderów
szkolą, rodziną i środowiskiem lokal-
zostal odnowiony z funduszy Senatu
po to, by móc wspólnie rozwiązywać
nym oraz pomoc w budowaniu kapi-
Rzeczypospolitej Polskiej staraniem
problemy, zastanawiać się nad per-
talu spolecznego.
Stowarzyszenia ,,Wspólnota Polska" i
spektywami, nad rozwojem swojej lo-
W hali sportowej szkoly nr 10
Towarzystwa Karpackiego. Na grobie
kalnej spoleczności. Dziś do Lwowa
im. św. Marii Magdaleny zebralo
legionistów polskich zapalono bialo-
przybyli przedstawiciele placówek
się ponad 180 uczestników projek-
czerwone znicze.
reprezentujące calą Ukrainę i szereg
tu dzieci, nauczycieli, rodziców i
Przypominam sobie również, że
organizacji, z którymi wspólpracuje-
lokalnych liderów. Obecnych powital
w Centrum Kultury Polskiej i Dialogu
wedlug kronik wojennych, obok Legio-
tam dobre miejsca dla noclegów, z
my szereg lat. Dzisiejsza inicjatywa
prezes fundacji Wolność i demokra-
Europejskiego w Iwano-Frankiwsku.
nistów Polskich pod sztandarami armii
których często korzystają turyści z
jest jednocześnie otwarciem ale też
cja Robert Czyżewski i sekretarz
Część polskich dziennikarzy zakwa-
austriackiej walczyla wtedy przeciwko
Polski.
i warsztatem praktycznym, gdzie
zarządu Lilia Luboniewicz. Konsulat
terowala się w gościnnych domach
carskiemu wojsku rosyjskiemu tak-
Wieczorem 7 czerwca w Iwano-
różne grupy będą poznawać techniki
Generalny RP we Lwowie reprezen-
mieszkańców Nowego Solońca. Byla
że Rota Huculska pod dowództwem
Frankiwsku odbylo się spotkanie w
wspólpracy w celach realizacji pro-
towala zastępca kierownika placówki
też możliwość spotkać się z miesz-
porucznika Omeliana Lewickiego,
Centrum Kultury Polskiej i Dialogu
jektu lokalnego. Uczymy po to, żeby
konsul Katarzyna Solek. Wyklady
kańcem sąsiedniej ukraińskiej wioski
adwokata z Kolomyi, który zginąl i byl
Europejskiego, na którym byl obecny
wspólnymi silami wzmocnić nasze
wprowadzające do projektu przed-
Majdan Michalem Owidiem Tkaczem,
pochowany przy cerkwi. Obok kościo-
konsul Rafal Kocot z Konsulatu Gene-
polskie środowisko na Ukrainie.
stawili: Zofia Domaradzka-Grochwal-
który opowiedzial o dobrosąsiedztwie,
la, w którym sprawują nabożeństwa
ralnego RP we Lwowie. Następnego
Andrzej Pery, wspólorganizator
ska, Jaroslaw Wolosiewicz i Andrzej
od samego początku, już prawie 200
miejscowi Niemcy, zapoznajemy się
dnia polski dyplomata oprowadzil
projektu wspomnial o wcześniej-
Pery. Po poludniu warsztaty zostaly
lat, panującym między Ukraińcami a
z Huculami, suszącymi tu siano. O
delegację historyków IPN i dzien-
szych inicjatywach fundacji:
poprowadzone przez edukatorów z
Polakami, których przodkowie przybyli
wspomnianej mogile nie wiedzą a jest
nikarzy po Cmentarzu Polskim w
- Projekt realizowany w tym roku
Ukrainy w 13 grupach, które mialy za
tam na początku XIX wieku.
w Karlibabie aż cztery cmentarze i
Kolomyi, gdzie znajdują się groby
jest pewną kontynuacją projektu,
zadanie zbudowanie atmosfery dla
W trakcie podróży wyslucha-
kilka świątyń. Wedlug slów Huculów,
polskich legionistów oraz pomnik II
który odbyliśmy już dwa lata temu
wspólpracy i zdefiniowanie potrzeb
no wykladów historyków z IPN z
Polacy odwiedzają grób polskich le-
Brygady Legionów Polskich, nieste-
,,Szkola wspólpracy". Po tym jak
uczestników.
Oddzialu w Rzeszowie. Dr hab.
gionistów. Gdyby ktoś chcial się za-
ty przeksztalcony na pomnik Strzel-
,,Szkola wspólpracy" pokazala, że
Prezes Fundacji Wolność i De-
Krzysztof Kaczmarski przybliżyl
trzymać w tej pięknej miejscowości
ców Siczowych. O szczególach
można i warto wspólpracować, zde-
mokracja Robert Czyżewski powie-
postać generala Józefa Hallera, dr
wśród wysokich gór, to Huculka Kata-
sytuacji związanej z zachowaniem
cydowaliśmy, że warto wyjść poza
dzial:
Piotr Szopa mówil o miejscach pa-
rzyna Cyga mogla by ich zakwatero-
szkolę do środowiska lokalnego. Na
- Od kilku lat prowadzimy ze-
mięci II Brygady Legionów, dr Jacek
wać i nakarmić. Chętnie zaprasza, by
bazie szkoly wlączamy lidera, żeby
spól projektów wsparcia oświaty.
Magdoń o powstaniu II Brygady Le-
przyjeżdżać do Karlibaby.
wspólnie ze środowiskiem lokalnym
Trzeba pamiętać że są różne typy
gionów, a Tomasz Bereza opowie-
Przed nami jeszcze mialo być
planować pracę, diagnozować po-
polskiego szkolnictwa na Ukrainie,
dzial o sowieckich wysiedleniach ze
wyjście do osady Fluturica, jednak
trzeby i żeby wspólnie wykonywać
że takie szkolnictwo jest wpisane w
strefy przygranicznej do Besarabii
znów zabraklo czasu. A to znaczy,
zadania. Dziś mamy tu 30 zespolów
oświatę ukraińską i obejmuję okolo
w 1941 r. Po wysluchaniu wykladu
że musimy przyjechać jeszcze raz w
przy szkolach sobotnio-niedzielnych
tysiąca dzieci. Ten projekt polega
Piotra Chmielowica o 49. Huculskim
Gorgany Ukraińskie, również do Ru-
i sześć większych zespolów ze szkól
na wspólpracy czterech środowisk
Pulku Strzelców oraz o funkcjono-
munii i poważnie popracować.
z polskim językiem nauczania, lącznie
związanych z każdą szkolą jest to
waniu w wojsku II Rzeczypospolitej
Z przelęczy Prislop (1413 m
36 zespolów skupiających 180 osób.
środowisko nauczycieli, uczniów, ro-
i jego wyróżnikach regionalnych
n.p.m.) patrzymy na jeszcze zaśnie-
Projekt ,,Innowacyjne Centra
dziców i liderów. Można powiedzieć,
dotarliśmy do polożonej w wysokich
żone Alpy Rodniańskie. W kierunku
Aktywności Lokalnej. Wspomaganie
że w każdej szkole taka wspólpraca
górach Karlibaby (rum. Cârlibaba).
pólnocnym, za sąsiednim pasmem
rozwoju mniejszości polskiej na Ukra-
jest bardzo istotna. W szkolach pol-
Ta rozloga wieś leży w dolinie rze-
gór widoczny jest Pop Iwan. Powoli
inie" jest wspólfinansowany przez Se-
skich jest szczególna, bo w wielu
ki Zlota Bystrzyca, tuż przy granicy
zjeżdżamy do Marmaroszu, gdzie w
nat RP w ramach sprawowania opieki
miejscach szkola jest tym najważ-
historycznej z Siedmiogrodem, po
Syhocie Marmaroskim w dniach na-
Senatu Rzeczypospolitej Polskiej nad
niejszym miejscem, gdzie toczy się
wschodniej stronie Alp Rodniań-
szej wyprawy odbyly się obchody ku
Hold poleglym legionistom
Polonią i Polakami za granicą.
życie polskie. W wielu przypadkach
skich.
czci polskich legionistów.
w Karlibabie