16

kurier kulturalny

15­28 czerwca 2018 nr 11 (303) * kurier galicyjski * www.kuriergalicyjski.com

geniusz-samotnik z Drohobycza

Dobiegl końca VIII międzynarodowy festiwal Bruno Schulza. Co dwa lata w czerwcu ci-

chy prowincjonalny Drohobycz staje się gwarny i ludny. Slychać rozmowy w różnych

językach, miasto wypelniają jaskrawe imprezy i wydarzenia, staje się ono miejscem

spotkań i dialogów wybitnych literatów, filologów, artystów...

bezpośrednio brali w nim udzial, aby

wędruje do kraju czterech godzin

LEONID GOLBERG

podzielili się swymi wrażeniami.

światla". W swojej prelekcji Sjon

tekst i zdjęcia

również odniósl się do tragicznej

Wszystkich zwoluje i przyciąga

śmierci Schulza i Holokaustu.

GRZEGORZ JÓZEFCZUK

kolejny Międzynarodowy Festiwal

dyrektor artystyczny Międzynarodo-

Festiwal rozpocząl się. W pierw-

Bruno Schulza, będąc okazją do

wego Festiwalu Bruno Schulza:

szym dniu w różnych miejscach w

odwiedzenia miasta, które wydalo

- Każda edycja opiera się na kon-

mieście odbywaly się wystawy prac

na świat geniusza. Jego prozę dziś

tynuację poprzedniej. Jednocześnie

artystów Mariusza Drzewińskiego i

czyta się w przekladzie na ponad 50

każda jest szczególną. Stala pozo-

Amadeusza Popka z Lublina, Lewka

języków, jest ona natchnieniem dla

staje struktura: części literacka i arty-

Mykytycza z Drohobycza i Sergija

pisarzy, reżyserów i artystów.

styczna. Podstawą jest też promocja

Slepuchina z Jekaterynburgu. Podróż

VIII festiwal okazal się bardziej

twórczości Schulza. W tym roku fe-

po tych wernisażach można bylo od-

WIRA mENIOK

reprezentacyjny i program byl na

stiwal odwiedzili goście z 17 państw.

dyrektor Festiwalu Bruno Schulza,

być z dyrektorem artystycznym Fe-

Ambasador RP Jan Pieklo

tyle nasycony, że trudno przekazać

Nowym elementem jest konferencja

kierownik Polonistycznego

stiwalu Grzegorzem Józefczukiem.

ści po raz pierwszy mialo możliwość

co dzialo się w festiwalowym Droho-

naukowa. Tegoroczna stosowala się

naukowo-informacyjnego centrum

W dniu następnym Stanislaw Ożóg z

wędrówek po tych terenach. Poznali

byczu. Na dwa dni przed oficjalnym

do filozofii miejsca: mieszkamy w

im. Igora Menioka przy Uniwersyte-

Rzeszowa w truskawieckim muzeum

tu wielokulturowe i wielonarodowe

otwarciem wystartowal we Lwowie

pewnym miejscu, spotykamy kogoś

cie Drohobyckim:

prezentowal swój nowy cykl ,,Erotyka".

Kresy. Dzień zakończyl się w ośrod-

swego rodzaju prologiem Schulzfest.

w pewnym miejscu... wlaśnie takim

- Ten Festiwal w swojej kon-

Otwarciu towarzyszyl występ zespolu

ku wypoczynkowym ,,Szepilskie",

W Galerii Sztuki im. Borysa Woź-

miejscem jest Drohobycz, gdzie dzię-

strukcji nie różnil się od poprzednich

instrumentów ludowych ,,Galicjanie"

gdzie nadal trwaly rozmowy i dysku-

nickiego otwarto wystawę ,,Bruno

ki twórczości Schulza spotykają się

trzech. Ale po raz pierwszy byl tak

pod kierownictwem akordeonisty Ju-

sje. Anna Kaszuba-Dembska mówila

Schultz pośród artystów swego cza-

ludzie z calego świata.

nasycony i tak reprezentacyjny. Jeżeli

rija Czumaka. A legendarny artysta

o kobietach w twórczości Schulza,

su". Wystawa otwarta jest do końca

Równocześnie z konferencja

mówimy o literatach, to są tu prawie

lwowski Wlodko Kaufman przedstawil

Keti Kantaria z Tbilisi ­ o przekladzie

lata. W ekspozycji wybrano prace

naukową odbywają się spotkania

czolowi ukraińscy z Andruchowyczem

swój perfomans w bylym basenie nie-

Schulza na język gruziński, a Ariko

artystów, pośród których Bruno

ze znanymi poetami Polski i Ukra-

i Żadanem na czele. Pośród polskich

mieckim.

Kato i Jurko Prohaśko zapoznali

Schultz wystawial się w latach 1922,

iny. Polskę w tym roku reprezentują

uczestników ­ to Olga Tokarczuk, Pa-

Dalsza część festiwalu poświę-

zebranych z twórczością przyjaciólki

1930, 1935 i 1940 ­ zachowaly się

Bogdan Zadura, Adam Zagajewski,

wel Huelle, Jacek Podsiadlo, Adam

cona byla spotkaniom literackim. Au-

Schulza Debory Fogel, piszącej swe

oryginalne katalogi tych wystaw. Byli

Jacek Podsiadlo, a Ukrainę ­ Jurij

Zagajewski i staly uczestnik Schulzfe-

torów przybylo w tym roku więcej niż

utwory w języku jidisz. Teksty brzmia-

to znani artyści polscy: Kazimierz

Andruchowycz, Andrij Liubka, Andrij

stów, Bogdan Zadura.

w latach poprzednich. W tych dniach

ly po ukraińsku i japońsku.

Sichulski, Leon Wyczólkowski, Sta-

Bondar Serhij Żadan, Sofija Andru-

Osobiście dla mnie najważniej-

w Drohobyczu gościli: Krzysztof Kel-

nislaw Wyspiański, Erno Erb, Jakub

szą jest literatura. Interesujący byl

ler, Bogdan Zadura, Jacek Podsiadlo,

Glasner, Józefa Kratochwila-Widym-

dysput na temat ,,Mesjasza", zor-

Pawel Huelle, Olga Tokarczuk, Jurij

ska, Leopold Lewicki, Wladyslaw

ganizowany przez Olgę Tokarczuk.

Andruchowycz, Jurij Wynnyczuk,

Lam, Wladyslaw Skoczylas, Iwan

To ­ doprawdy ­ jeden z najbardziej

Serhij Żadan, Andrij Bondar, Sofija

Trusz, Marcin Kic, Jaroslawa Muzyka,

interesujących tematów tej części

Andruchowycz, Andruj Liubka, Oksa-

Olena Kulczycka, Andrzej Pronaszko,

Festiwalu. A jakie teksty o Mesjaszu

na Lucyszyn, Marianna Kijanowska.

Roman Sielski, Ludwik Lille, Mychajlo

stworzyli polscy i ukraińscy autorzy,

W konferencji naukowej ,,Bruno

Osinczyk i inni.

a litewski prozaik i tlumacz Gerkus

Schulz: filozofia. Poetyka i inne per-

Otwarcie VIII Międzynarodowego

Kunskus?

spektywy miejsca", a i w dyskusjach

Festiwali Bruno Schulza w Drohoby-

Cieszę się, że już po raz drugi na

nawet podczas spacerów po mieście,

czu tradycyjnie odbylo się w siedzibie

Festiwalu wystąpil Serhij Żadan ze

wzięli udzial znani literaci, historycy,

teatru dramatyczno-muzycznego im.

swym zespolem ,,Sobaki", którzy po

dzialacze kultury, historycy sztuki.

Jurija Drohobycza. Dyrektor Festiwa-

raz kolejny zebrali setki widzów. Nie

Wystarczy wymienić tu Marka Toma-

lu Wira Meniok, przedstawila gości

ukrywam, że jestem jego fanką. Do-

szewskiego z Francji, Stanley Billa z

i zapoznala z programem imprezy.

tychczas jestem pod wrażeniem jego

Cambrigde, z Ukrainy Olgę Czerwiń-

Następnie brzmialy slowa powitalne.

wierszy, które prezentowal na spo-

ska, Allę Tytarenko, Natalkę Filewicz i

Mer Drohobycza Taras Kuczma

tkaniu w bibliotece. Bardzo podobaly

historyka Andrija Pawlyszyna, Węgra

W ostatnim dniu w odnowionej

podziękowal wszystkim i podkreślil:

chowycz, Oleksander Bojczenko,

mi się jego wiersze o Drohobyczu w

Lajosa Palfalvi, Polaków Żanetę Na-

synagodze Choralnej w Drohoby-

- Dzisiejsza impreza ­ jest świa-

Jurij Wynnyczuk.

przekladzie Jacka Podsiadlo.

lewajk, dominikanina Tomasza Do-

czu, której oficjalne otwarcie nastą-

dectwem tego, że duch Schulza i

Gościem specjalnym Festiwalu

Ważnym byl przyjazd z Islandii

statniego, Jerzego Jarzębskiego, Sta-

pi 17 czerwca br., z inicjatywy Olgi

jego twórczości jest swego rodzaju

byl oryginalny i interesujący pisarz

Sjona, który twierdzi, że ,,winien to

nislawa Rosieka, Józefa Olejniczaka,

Tokarczuk mialo miejsce spotkanie

magnesem, który tak wielu ludzi tu

islandzki Sjon, znany jeszcze ze

Schulzowi" bo pod jego wplywem za-

Arkadiusza Kalinę, Pawla Pruchniaka,

poświęcone utraconemu utworowi

przyciąga ­ zaznaczyl mer.

swoich tekstów dla Bjork. Warto mó-

cząl pisać. Dlatego bardzo ważnym

Zbigniewa Benedyktowicza, Jerzego

Schulza ,,Mesjasz". W czasie spotka-

Ambasador RP na Ukrainie Jan

wić o Drohobyczu, jako o fenomenie

bylo dla niego trafić do Drohobycza.

Kąndziorę, Marka Wilczyńskiego, czy

nia autorzy odczytywali swoje teksty

Pieklo mówil o znaczeniu festiwalu

miejsca, bowiem dotąd nieznany w

Nie tylko tu przyjechal, ale i wyglosil

Henryka Siewierskiego z Brazylii i Ari-

poświęcone ,,Mesjaszowi".

i o tym, że Schulzfest ma misję po-

Drohobyczu Sjon twierdzi, że jego

wspanialy odczyt.

ko Kato z Japonii.

VIII Festiwal Schulzowski w Dro-

jednawczą i jest przykladem real-

twórczy styl powstal pod wplywem

Ważnym bylo również spotkanie

Wśród imprez teatralnych, to-

hobyczu zakończyl się koncertem

nej wspólpracy i dialogu pomiędzy

prozy Schulza.

z Olgą Tokarczuk, prowadzone przez

warzyszących Festiwalowi, należy

Serhija Żadana i zespolu ,,Sobaki" na

rożnymi krajami i kulturami. Dyplo-

W przestrzeni artystycznej stara-

Ostapa Śliwińskiego. Olga mówila

wymienić spektakl ,,Sanatorium" w

pl. Szewczenki.

mata podkreślil znaczenie kultury

liśmy się odnaleźć jakiś interesujący

o różnych rzeczach, ale dużo uda-

wykonaniu brazylijskiego teatru ,,Dio-

Doprawdy różnorodny i bardzo

i zastrzegl przed manipulacja nią.

,,rodzynek", który by prezentowal pro-

lo mi się zanotować i w przyszlości

nizjo". Olena Dudycz wystąpila w

nasycony byl tegoroczny VII Między-

­ Kultura jest duszą narodu, duszą

zę Schulza na calym świecie. Takim

wykorzystam to na zajęciach ze stu-

monodramacie ,,Margaryta i Abulfaz"

narodowy Festiwal Bruno Schulza w

spoleczeństwa ­ podkreślil Jan Pie-

rodzynkiem okazal się teatr ,,Dionizjo"

dentami. Jest mi bardzo bliskie to, o

wedlug Swietlany Aleksiejewicz, a Li-

Drohobyczu. W przededniu zakoń-

klo. ­ Gdy zginie kultura ­ zginie spo-

z Brazylii, który zaprezentowal mo-

czym mówi, między innymi ­ teza o

dia Danilczuk z lwowskiego ,,Teatru w

czenia festiwalu odbyl się tradycyjny

leczeństwo. Natomiast manipulacja

nodramat ,,Sanatorium" wedlug prozy

samodzielności bohatera utworu lite-

koszyku" przedstawila ,,Stara kobieta

marsz z pochodniami, a w miejscach,

kulturą stwarza zagrożenie dobrosą-

Schulza w wykonaniu Jersona Vin-

rackiego. A jeszcze Tokarczuk przy-

wysiaduje" Różewicza. Niebywalym

opisywanych  przez  drohobyckie-

siedztwa ­ apelowal dyplomata.

cente Fontany. Teatr zainteresowal

pomniala o bardzo ważnych dla nas

powodzeniem cieszyla się sztuka

go geniusza brzmialy urywki z jego

Znany polski poeta Adam Zaga-

się Schulzem dzięki temu, że pracuje

rzeczach. Tokarczuk przypomniala:

,,Karaluchy", którą wedlug Siergija

utworów. Brzmialy po ukraińsku, gru-

jewski wyglosil inauguracyjny odczyt,

w nim Polak Henryk Siewierski. To on

,,Patriotyzm, który usuwa innych, jest

Slepuchina z teatrem ,,Alter" wyreży-

zińsku, polsku, niemiecku, francusku,

zatytulowany ,,W kierunku Drohoby-

sprowadzil ten teatr do nas i nawet

wielkim zagrożeniem. I taki patriotyzm

serowal Andrij Jurkiewicz. Sztuka in-

grecku, japońsku, litewsku, portugal-

cza". Byla w nim mowa o mieście

znalazl koszty na przelot. Aktorska

należy niszczyć".

spirowana jest twórczością Schulza.

sku, węgiersku, rosyjsku i w innych

Schulza, tragicznym losie pisarza

gra jest naprawdę mistrzowska, a

Trzeci dzień Festiwalu byl nie

językach.

i następstwa Holokaustu dla tej

uwaga widza przykuta jest do sce-

mniej intersujący, a poświęcony

PAWEL PRUCHNIAK

VIII Schulzfest byl doprawdy tak

części Europy. Pisarz z Islandii,

ny i tego co przedstawia tam aktor.

dr hab., prof. Uniwersytetu Pedago-

wycieczkom do Stryja i Bolechowa,

nasycony, że nie jest prostym opi-

Sjon, który po raz pierwszy gościl

Obecność tego teatru w Drohobyczu

gicznego w Krakowie:

gdzie obejrzano unikatowy cmentarz

sanie wszystkich wydarzeń. Wobec

na Festiwalu, przedstawil odczyt

świadczy o tym, że miasto i Schulz

- Wedlug mnie, najważniejszym

żydowski z XVII wieku. W Goszowie

tego zwróciliśmy się do tych, którzy

,,Cynamon na lodzie: Bruno Schulz

mają przyjaciól na calym świecie.

na Festiwalu jest to, że Schulzfest

odwiedzono klasztor. Większość go-