17

www.kuriergalicyjski.com * kurier galicyjski * 15­28 czerwca 2018 nr 11 (303)

Sąsiedzi, partnerzy,

jest miejscem realnego, prawdzi-

otoczki tradycyjnej imprezy wyrastają

GRZEGORZ GAUDEN

dziennikarz, pisarz, dzialacz

wego i glębokiego spotkania dwóch

zupelnie nowe, oddzielne schulzfesty.

spoleczny dyrektor polskiego Insty-

kultur ­ polskiej i ukraińskiej kultury,

I tworzy je mlodzież. Jeszcze wczo-

mecenasi...

tutu Książki w latach 2008-2016:

pisarzy polskich i ukraińskich, ar-

raj byli uczniami i studentami, a dziś

- Uważam, że nazwa tej imprezy

tystów polskich i ukraińskich. A do

sami tworzą kolejne imprezy. Dziś to

jest blędna. Nie jest to już festiwal, a

tego literaturoznawców, myślicieli,

nazywa się ,,off", ale niebawem za-

Od 16 lat wspólpracują rejon Tyśmienicki obw.

wydarzenie innej rangi ­ spoleczne,

cznie nazywać się inaczej. Odbywa

historyków. Nie oznacza to wcale, że

Iwano-Frankowskiego (dawn. Stanislawowskiego)

kulturowe, które już dawno przekro-

się to dlatego, że ta zadziwiająca sila

tylko Ukraińcy i Polacy biorą udzial w

czylo granice Polski czy Ukrainy. To,

samodoladowania, o której pisal Bru-

festiwalu. Obecni są tu badacze lite-

i gmina Strzelce Opolskie.

co odbywa się tu, w Drohobyczu co

no Schulz, doprawdy tworzy nowych

ratury, znawcy twórczości Schulza,

dwa lata ­ jest to prawdziwy feno-

pisarzy.

artyści z wielu krajów. Nie tylko z Eu-

men o poziomie światowym. Przy-

Poznalem tu utalentowanych

ropy, ale z Japonii i Brazylii. Jednak

jeżdżają tu ludzie, aby oddać cześć

ludzi i jestem pewien, że są oni

najcenniejszym wydają mi się dwa

Schulzowi. Jestem bardzo szczęśli-

następcami,  uczniami,  dziećmi

elementy ­ element kultury polskiej

wy, że ten festiwal rozwija się w tym

wielkiego pisarza, do którego przy-

i element kultury ukraińskiej. Dzięki

kierunku i trwa przez wiele lat. To, co

jeżdżamy do Drohobycza. Ja sam

Bruno Schulzowi, pisarzowi stąd,

odbywa się co dwa lata w Drohobycz,

zarazilem się tym imieniem. Mialem

z Drohobycza ­ te dwa elementy

nadzwyczaj wysoko oceniają polscy

ochotę napisać scenariusz i napisa-

mogą mieszać się ze sobą, lączyć

specjaliści literaturoznawcy czy filolo-

lem go. Przywiozlem ten spektakl

nie tracąc swojej autonomii, swojej

dzy. Spotkania literackie i konferencja

tu i zrealizowal go mlody, ale zadzi-

wyrazistości, mogą mieć glębokie,

naukowa ­ to są imprezy na poziomie

wiająco utalentowany czlowiek, An-

prawdziwie ludzkie, powiązania.

światowym.

Polscy i ukraińscy pisarze roz-

drij Jurkewycz. Okazuje się, że nie

Jednocześnie sensem festiwalu

jestem pierwszym. Mój przyjaciel z

mawiają ze sobą i w taki sposób od-

jest jego kameralność, możliwość

Drohobycza, reżyser, wystawial już

bywa się coś ważnego. Nie chodzi

obcowania ze sobą jego uczestni-

dziesiątek innych przedstawień w

tu o rozmowę w centrum Europy, ale

Burmistrz Strzelec Opolskich otrzymuje nagrodę z okazji

ków, prowadzenia dyskusji, rozmów.

ten lub inny sposób powiązanych z

o rozmowę ponad granicami, które,

15-lecia wspólpracy

Wszystko to odbywa się w przestrze-

Schulzem. Z pewnością będą i na-

niestety, dzielą UE od Ukrainy. Roz-

nicy wiejskich rad w różnych dziedzi-

mIROSLAWA GRYNIWECKA

ni Drohobycza i Truskawca, gdzie

stępne.

mowa ponad tą granicą po prostu ją

nach. Między innymi, jak utylizować

mieszkają jego uczestnicy, odbywa

odpady, budować sieci wodociągowe

Przed kilku dniami z Polski z

się w spokoju, bez pośpiechu. Schulz

i kanalizacyjne na wsiach, stawiać

obchodów Dni gminy Strzelce Opol-

jest postacią, dającą podstawy do

oczyszczalnie ścieków.

skie powrócila delegacja wladz rejo-

najglębszych rozmów o literaturze, o

Wdzięczni stronie polskiej są

nu z przewodniczącą Rady Tatianą

filozofii, o estetyce.

mieszkańcy rejonu: nasi partnerzy po-

Gradiuk na czele.

Uczestnicy Festiwalu są tym

mogli nam podczas powodzi w 2008

- Nasza przyjaźń rozpoczęla się

zaskoczeni, że tak może być ­ i na

roku. Polacy w 2015 roku przekazali

nie podczas oficjalnych spotkań w

tym polega jego ranga i unikalność.

przesiedleńcom ze Wschodu, za-

kabinetach wladzy ­ opowiada pani

I jeszcze jest jeden element: jeżeli

mieszkalym w Tyśmienicy, generato-

Tatiana. ­ Zaczęla się od odwiedzin

pisarz czy artysta pragnie zostać

ry elektryczne, żywność, leki, odzież,

gminy przez zwyklych mieszkańców

należycie oceniony, to ma zostać za-

obuwie, śpiwory, karimaty, środki che-

naszego regionu. W 2001 roku do

Serhij Żadan z zespolem

proszony na Festiwal Schulzowski.

miczne. W imieniu przesiedleńców

Strzelec Opolskich pojechal miesz-

Bowiem taka ranga, taki poziom ma

zaciera ­ w sensie ludzkim i kultural-

Bardzo podobala mi się reakcja

dziękowalam podczas obrad sesji

kaniec Iwano-Frankowska Walentyn

ta masowa impreza. Trzeba wszyst-

nym. Jasne, że Polska i Ukraina są

sali, a jeszcze bardziej ­ zapal, z któ-

miejskiej w Strzelcach Opolskich.

Burdenny. Mężczyzna podróżowal

ko robić dobrze, aby Schulzfest roz-

różne jako organizmy państwowe,

rym aktorzy zagrali przedstawienie,

wijal się nadal i cieszyć się tym, że

ale kultury naszych krajów powinny

jak dziękowali im widzowie. Zobaczy-

mamy takie wydarzenie w tej części

żyć w dialogu, we wspólnych zain-

lem na sali wdzięcznych ludzi, którzy

Europy.

teresowaniach, w glębokich stosun-

zrozumieli i uwierzyli, że wcielone

kach międzyludzkich. I to odbywa

przeze mnie w tekście sztuki treści

się na Festiwalu.

odpowiadają książkom wielkiego pi-

ANDRIJ LIUBKA

pisarz, tlumacz, Użhorod:

Wlaśnie tu na Schulzfeście, ma

sarza Galicji ­ Bruno Schulza.

- Festiwal odbywa się już po raz

to swoje miejsce, swoją przestrzeń,

ósmy, ale nie bylo latwo go zorgani-

swoją scenę, i to spotkanie za każ-

OLGA TOKARCZUK

zować. Schulzfest zapoczątkowali

dym razem staje się coraz glębsze i

pisarka, Polska

Ihor i Wira Meniok w roku 2004 ­ i

coraz bardziej prawdziwe. Mówię nie

- Prawdopodobnie najważniejsze

faktycznie od razu byly wątpliwo-

tylko o Festiwalu, ale też o dniu, kie-

dla mnie byly spotkania z ludźmi ­ na

- Gdy rejonem kierowal mój po-

po Polsce i tak zachwycil się gminą,

ści, czy uda znaleźć się fundusze

dy zostal zabity Schulz ­ o projekcie

konferencjach, panelach, dyskusjach,

przednik, Roman Krutyj, obecnie

jej mieszkańcami, uroczystościami,

na następny festiwal. Rzecz w tym,

,,Druga jesień".

ale również poza imprezami Festiwa-

stojący na czele Jamnickiego zjed-

że zaproponowal wladzom Tyśmie-

że niektórzy twardoglowi dzialacze

To wlaśnie uważam za najwięk-

lu. Dla mnie Schulzfest pozostaje nie-

noczenia terytorialnego ­ kontynuuje

nicy odwiedzić Strzelce Opolskie.

nie chcieli przyjąć Bruno Schulza,

szą zaslugę Festiwalu: staly dialog

zmiennym źródlem natchnienia, inspi-

pani Gradiuk, ­ utworzono w radzie

Tyśmieniczanie chętnie na to przy-

jako swego, drohobyckiego litera-

i glębokie spotkania naszych dwóch

racji. Ludzie opowiadają niesamowite

oddzial projektów i programów roz-

stali i podczas swej pierwszej wizyty

ta ­ przecież byl Żydem, a pisal po

kultur.

historie, w nich ukryte są różne idee,

woju regionalnego samorządu. Obec-

zapoznali się z dzialalnością samo-

polsku. I bylo im wszystko jedno, że

czasami są takie myśli, które nigdy nie

nie kierownicy tego oddzialu zajmują

rządu gminy. Jednak najbardziej za-

Schulz rozslawil Drohobycz na caly

wpadly by mi do glowy. Przyjeżdżam

SERGIEJ SLEPUCHIN

się nawiązywaniem kontaktów z

interesowala Ukraińców możliwość

świat. Na szczęście ceną nie byle

pisarz, malarz, tlumacz

tu przede wszystkim jako autorka, pi-

partnerami z zagranicy, tworzeniem

nawiązania stosunków partnerskich i

jakich wysilków i spalonych komórek

(Jekaterynburg, Rosja):

sarka i zbieram tu te myśli i wrażenia

międzynarodowych projektów. W Eu-

wspólpracy. Z czasem polscy przed-

nerwowych udalo się uczynić Festi-

- Już po raz drugi jestem tu, w

tych, z kim rozmawiam.

ropie ­ jest to rzeczą normalną, a dla

siębiorcy odwiedzili Ukrainę.

wal imprezą regularną ­ w tym dzięki

tym wspanialym mieście, na Festi-

Na Festiwalu Schulza w Droho-

Ukrainy ­ to coś nowego.

W sierpniu 2002 roku przewod-

wsparciu ze strony polskich organi-

walu Bruno Schulza. Gdy zastanowię

byczu jestem już po raz trzeci i ob-

W tym roku delegacja z Tyśmie-

niczący Rady rejonowej Mykola Na-

zacji, Drohobyckiego Uniwersytetu

się, jak w tym mieście stale wszystko

serwuję, że impreza stale się rozwija,

nicy już po raz 16 pojechala na Dni

gornyj i przewodniczący Administra-

Pedagogicznego i grona lokalnych

gminy do Strzelec Opolskich. ­ Je-

cji państwowej Wolodymyr Seme-

zmienia się: i nastroje ludzi, i pogoda

staje się coraz bardziej totalną impre-

stem przekonana, że nasze partner-

niw podpisali umowę o wspólpracy,

milośników twórczości Schulza (ludzi

­ zaczynam myśleć, że Schulz jest

zą, a ilość ludzi, myśli, idei jest bardzo

stwo będzie się rozwijać ­ mówi Ta-

przyjaźni i stosunkach partnerskich

teatru, dziennikarzy, badaczy twór-

realistą.

rozmaita, co czyni Festiwal na miarę

tiana Gradiuk. ­ Będziemy mieli nowe

z gminą Strzelce Opolskie.

czości i zwyklych milośników sztuki,

W tym mieście spotykasz nie tyl-

światową.

kierunki wspólpracy, bo przed takimi

- W umowie zaznaczono wymia-

którzy starali się uczynić swoje mia-

ko tych ludzi, których znasz, czy tych,

W ostatnim dniu Festiwalu prowa-

międzynarodowymi stosunkami jest

nę doświadczeń w dziedzinach sa-

sto nieprowincjonalnym).

których poznasz jutro, ale i postacie

dzilam panel, i chociaż nie wszyscy

przyszlość. Dobrze byloby, gdyby

morządu, ochrony przyrody, ochrony

A najwspanialszym z cudów jest

literackie. Bardzo podoba mi się to

obecni byli do końca, mam nadzieję,

wszystkie rejony na Ukrainie mialy

socjalnej, rozwoju malego i średniego

jego wypelnienie treścią i formą ­ to

miejsce i chcę tu powracać znów ­

że udalo mi się postawić pytania na

takich partnerów w Polsce, jak my ­

biznesu, ochrony zdrowia, kultury,

jest program Festiwalu. Takiego pro-

po raz trzeci, dziesiąty...

najbliższe dwa lata, które są przed

podkreślila pani przewodnicząca.

oświaty, sportu i wypoczynku oraz

gramu nie powstydzily by się imprezy

Tegoroczny festiwal, VIII, nie

nami, aby znaleźć odpowiedzi o litera-

Na zakończenie Tatiana Gradiuk

bezpieczeństwa przeciwpożarowego

w stolicy: ponad 100 uczestników z

podobny jest do tego, który byl

turze Europy Centralno-Wschodniej,

i przewodniczący rejonowej Admini-

­ kontynuuje pani Tatiana. ­ Po podpi-

17 państw! Najbardziej znani pisarze,

przed dwoma laty: przyjechali inni

o naszej tożsamości w literaturze

stracji państwowej Iwan Semaniuk

saniu umowy rozpoczęly się wzajem-

jak Olga Tokarczuk, która przed tygo-

ludzie, z innych państw (chociaż są

i kulturze.

pragną wyrazić wdzięczność bur-

ne odwiedziny i wspólpraca. Mamy

dniem otrzymala Międzynarodowego

i ci sami) i jest to świadectwem, że

Co do tekstów, przygotowanych

mistrzowi gminy Strzelce Opolskie

wymianę uczniów i nauczycieli, wspól-

Bookera! Wystawy, przedstawienia

zadziwiająca proza Bruno Schulza

przez pisarzy o tematyce schulzow-

Tadeuszowi Gocowi, jego zastępcy

zawodnictwo sportowe, nasi artyści

teatralne (w tym z Brazylii), insce-

zdolna jest zarażać swoją magiczną

skiego ,,Mesjasza", który do nas nie

Józefowi Kampie, przewodniczącej

biorą udzial w koncertach i wystawach

nizacje, koncerty, tygodniowa kon-

silą wszystkich, którzy umieją czytać

dotarl, to uważam, że wyszlo to po

Rady miasta Gabrieli Puzik i kierow-

w Polsce. Polscy strażacy przekazali

ferencja naukowa, nocne wycieczki

i myśleć.

prostu genialnie i wszystkie prze-

nikowi Referatu zarządzania kryzyso-

naszym ratownikom strażacki pojazd

literackie z pochodniami, czytanie

Szczególnym na tym Festiwalu

czytane w synagodze teksty zaslu-

wego Janowi Boguszowi za owocną

specjalistyczny. Wiele nauczyli się od

utworów i wypoczynek!

jest to, co zobaczylem wczoraj: jak z

gują na opublikowanie.

16-letnią wspólpracę.

swoich polskich kolegów i nasi kierow-