19

www.kuriergalicyjski.com * kurier galicyjski * 15­28 czerwca 2018 nr 11 (303)

Wroclawskie Studia Wschodnie

slużyć ostatnie wydarzenia, powią-

zane z uczczeniem Dywizji SS ,,Gali-

zien". Okazuje się, że nazywanie ulic

nazwiskami czlonków OUN i UPA na

Poludniu i Wschodzie już nie dość

Kolejny rocznik ,,Wroclawskich Studiów Wschodnich" za

,,laskocze" nerwy Rosjanom. Dlate-

rok 2017 zawiera kilka interesujących artykulów dotyczą-

go ukraińscy nacjonaliści posunęli

się dalej ­ wyciągają na porządek

cych Kresów Poludniowo-Wschodnich i Lwowa.

dzienny historię Dywizji SS ,,Gali-

zien". Miejmy nadzieję, że te dzia-

lania są podyktowane zaślepieniem

propagandowej walki z Rosją, i nie

Podobny artykul jej autorstwa byl

wal do tragicznej śmierci 4 lipca 1941

w rozdziale ,,Glośne procesy", do-

JURIJ SmIRNOW

wynikają z glębokiego przekonania

nadrukowany również w Kurierze

roku. W artykule zostaly opisane nie

tyczące procesu Rity Gorgonowej.

obywateli Ukrainy.

Przez wiele lat komitet redakcyj-

Galicyjskim, więc nasi Czytelnicy

tylko naukowe osiągnięcia profesora,

Zamordowana Elżbieta Zarembianka

W calkiem solidnych wydaniach

ny glówną uwagę udzielal tematyce

już są w temacie. Kolejne biogramy

ale też jego uczniów, Polaków i Ukra-

miala w chwili śmierci 17 lat, lecz

ukraińskich pojawiają się publika-

związanej z dzialalnością Polaków

trzech lwowskich profesorów wpisują

ińców. Niezwykle ciekawy jest roz-

Lena Kaletowa twierdzi, że tylko 12

cje, które relatywizują zwycięstwo

w Rosji, na Syberii i nawet na Da-

się w szereg publikacji na ten temat

dzial ,,Osobowość, zainteresowania",

lat. Rozdzial zaczyna się cytatem z

koalicji antyhitlerowskiej w II wojnie

lekim Wschodzie i bardzo malo na

w poprzednich rocznikach ,,Wroclaw-

który przybliża czytelnikowi obraz

,,Gazety Lwowskiej" z dnia 1 stycznia

światowej, podważają katastrofę

Ukrainie, w tym we Lwowie. W ostat-

skich Studiów Wschodnich" i ukladają

profesora, wroga getta lawkowego,

1932 roku. Autorka twierdzi, że jest to

Holokaustu i spokojnie publikują pa-

nich latach to ukierunkowanie re-

się w bardzo ciekawy cykl, który po

który bral w swoją obronę studen-

cytat z pierwszej strony, ale na pierw-

negiryczne recenzje z rasistowskich

dakcji zmienia się i w roczniku 2017

opracowaniu życiorysów wszystkich

tów pochodzenia żydowskiego. Byl

szej stronie tych slów nie ma, nie ma

prac Alfreda Rosenberga. Pisząc o

znajdujemy materialy, które żywo

zamordowanych profesorów może

on namiętnym zbieraczem starych

też na 4 stronie, gdzie umieszczono

tworzeniu Dywizji SS ,,Galizien", au-

zainteresują lwowskiego czytelnika.

być wydany osobną książką. Na te-

technicznych książek i starych zega-

artykul ,,Straszna zbrodnia w Brzu-

torzy z calym spokojem uważają, że

Wśród nich artykul Piotra Ruciń-

mat życia i dzialalności każdego z

rów, interesowal się wspólczesnym

chowicach". I nie może być, bo Lena

mlodzi ukraińscy chlopcy w swoim

skiego o pierwszych latach kariery

uczonych napisano już wiele prac

malarstwem, architekturą i muzyką.

Kaletowa podaje, że sekcja zwlok

czasie dokonali ,,prawidlowego cywi-

politycznej Jana Rozwadowskiego,

zbiorowych czy osobnych artykulów,

Nie interesowal się polityką i nigdy

zamordowanej zostala przeprowa-

lizacyjnego wyboru". Mam nadzieję,

lwowskiego polityka i dzialacza go-

dlatego napisanie kolejnych nie jest

nie należal do żadnego stronnictwa

dzona 1 stycznia 1932 roku o 12.30

że jest to skutek braku zrozumienia

spodarczego. Rocznik drukuje rów-

politycznego. Na zakończenie arty-

rano. W rzeczywistości sekcja zwlok

procesu historycznego. Braku zrozu-

nież kolejne życiorysy profesorów

kulu autorzy bardzo slusznie piszą,

Elżbiety Zarembiabki miala miejsce

mienia, że we wspólczesnym świecie

pozycjonowanie swego państwa po

uczelni lwowskich, zamordowanych

że ,,znając postawę Wlodzimierza

3 stycznia. Gazety lwowskie podają

stronie Trzeciej Rzeszy czyni zeń

przez oprawców hitlerowskich w

Krukowskiego, jego poglądy, dzia-

też nieco sprzeczne informacje na te-

światowego pariasa i skazuje je na

noc z 3 na 4 lipca 1941 roku na

lania i osiągnięcia, uważamy, że

mat tych, którzy wykonywali sekcję.

utratę sojuszników, których obecnie

Wzgórzach Wuleckich. Poprzedza

postać profesora powinna lączyć

Autorka uważa, że sekcji dokonal

Ukraina bardzo potrzebuje. Brakuje

je artykul Ewy Ziólkowskiej (dobrze

elektrotechników polskich, niemiec-

docent Dadlez w obecności profe-

zrozumienia tego, że Rosja z takiej

znanej czytelnikom KG) pt. ,,Pamięć

kich, ukraińskich i żydowskich. Taki

sora Sieradzkiego. Ale ,,Wiek Nowy"

polityki historycznej jest bardzo za-

o wydarzeniach lipca 1941 roku na

byl zapewne jego testament, którego

i ,,Kurier Lwowski" podają, że ,,sekcję

dowolona.

Wzgórzach Wuleckich". W dziale re-

niestety nie zdążyl napisać".

przeprowadzil prof. Dr Sieradzki przy

Ze względu na powyższe, nie

cenzji redakcja omówila nowe pozy-

Wydawcą rocznika ,,Wroclawskie

udziale dra Dadleza, dra Piry, dra

da się zrozumieć polityki prezyden-

cje na rynku wydawniczym, między

Studia Wschodnie" jest Ośrodek Ba-

Legeżyńskiego, w obecności sę-

ta Poroszenki. Nie dość, że wladze

innymi książki Artura Baty ,,W cieniu

dań Wschodnich Katedry Etnologii i

dziego śledczego Kulczyńskiego".

ukraińskie nie reagują na glosy so-

Tryzuba" i Stanislawa Grodzińskiego

Antropologii Kulturowej Uniwersytetu

Proces Gorgonowej nie byl raczej

juszników o wzroście ksenofobii na

,,Wzdluż Wisly, Dniestru i Zbrucza.

Wroclawskiego oraz Zaklad Narodo-

sukcesem prof. Sieradzkiego i jego

Ukrainie, o pojawieniu się formacji

Wędrówki po Galicji dyliżansem, ko-

wy imienia Ossolińskich we Wrocla-

uczniów. Uznano, że znajdowali się,

neonazistowskich, sponsorują one

leją, samochodem".

wiu. Redaktor naczelny ­ profesor

jak i śledztwo policyjne, pod presją

ponadto wątpliwe imprezy histo-

Bardzo ciekawym artykulem,

sprawą latwą, gdyż wymaga to po-

Antoni Kuczyński. Poziom rocznika,

opinii publicznej. Wlaśnie dlatego ich

ryczne. Na przyklad lwowska Admi-

choć nie dotyczącym bezpośrednio

szukiwań nowych materialów w pra-

lista jego redaktorów i wybór auto-

zeznania przed sądem kasacyjnym

nistracja obwodowa zorganizowala

Lwowa (pomimo to kilka wątków

sie przedwojennej, w tym fachowej w

rów świadczą o wysokich wymaga-

podważyli i prof. Jan Olbracht z Kra-

konkurs rysunku dziecięcego z okazji

lwowskich w nim znajdziemy), jest

dziedzinach, w których profesorowie

niach naukowych do publikowanych

kowa, i prof. Ludwik Hirszfeld z War-

75. rocznicy powstania Dywizji SS

artykul Miroslawa Szumily ,,Moskiew-

pracowali, w archiwach rodzinnych,

materialów. Dlatego niedorzecznymi

szawy. Proces Gorgonowej trwal nie

,,Galizien", a Rada obwodowa dolą-

czyla się do ekspozycji mundurów tej

skie korzenie komunistycznej elity

wykorzystania wiarygodnych wspo-

wyglądają blędy w faktach, datach

rok, jak podaje L. Kaletowa, ale do

formacji. W jednej z lwowskich szkól

wladzy w Polsce". Chodzi oczywiście

mnień. Wykorzystywanie jedynie już

czy nazwiskach, które niestety moż-

29 kwietnia 1933 roku, kiedy zapadl

od dziesiątków lat istnieje muzeum

o lata 40 i początek 50. XX wieku, zaś

znanych materialów prowadzi prze-

na spotkać na stronach rocznika. Na

ostateczny wyrok. Wina Gorgonowej

Dywizji, a po ulicach miasta masze-

korzenie te byly raczej radzieckie niż

cież do kompilacji, a nawet do powta-

przyklad w artykule Leny Kaletowej

nie zostala zresztą udowodniona i po

rują zagorzali jej zwolennicy. Rada

tylko moskiewskie. Dość szeroko zo-

rzania blędów dopuszczonych przez

poświęconym profesorowi Wlodzi-

dzień dzisiejszy są wątpliwości tak

Kijowa natomiast popiera uchwalę

stala omówiona dzialalność polskich

innych autorów. Uważam, że w tej

mierzowi Sieradzkiemu, dlugolet-

co do motywów morderstwa, jak też

czlonka ,,Swobody" Jurija Syrotiuka

komunistów w latach 1931-1941 we

sprawie komitet redakcyjny powinien

niemu zaslużonemu kierownikowi

osoby mordercy. Przeprowadzona

o uczczeniu 250-lecia Koliszczyzny

Lwowie.

być specjalnie czujny.

Instytutu Medycyny Sądowej przy

przez prof. Sieradzkiego eksperty-

­ wydarzenia krwawego i tragiczne-

Powrócę do artykulów, które

Najbardziej odpowiada kryteriom

Wydziale Lekarskim Uniwersytetu

za sądowo-medyczna nie sprzyjala

go, które stalo się symbolem okrutnej

zwrócily moją uwagę w pierwszej

naukowym artykul o profesorze Wlo-

Jana Kazimierza. Otóż na stronie

niestety wyjaśnieniu tych okoliczno-

rozprawy hajdamaków z Żydami, Po-

kolejności. Są to cztery artykuly o

dzimierzu Krukowskim, który doklad-

293 autorka twierdzi, że w 1918

ści, nie ustalono nawet, czy byla to

lakami i unitami (grekokatolikami).

polskich uczonych rozstrzelanych

nie i w oparciu o oryginalne materialy

roku ludność polska stanowila trzy

zbrodnia na tle seksualnym. Analiza

Pozycja postronnego obserwa-

na Wzgórzach Wuleckich ­ Jerzego

polskie i niemieckie wyświetla dzia-

czwarte mieszkańców Lwowa, czyli

krwi powtórnie przeprowadzona w

tora, jaką obrala sobie obecna wla-

Supady z Lodzi o profesorze Stani-

lalność zawodową i życie prywatne

75%. Andrzej Bonusiak w ,,Galicja i

warszawskim Państwowym Instytu-

dza na Ukrainie jest nadzwyczaj nie-

slawie Michale Progulskim (1874-

uczonego, znaczenie jego pracy dla

jej dziedzictwo" tom 13 podaje, że w

cie Higieny udowodnila, że krew na

bezpieczna, ponieważ może zostać

1941), Jerzego Hickiewicza, Piotra

rozwoju elektrotechniki i metrologii

1921 roku rzymskich katolików bylo

rzeczach Gorgonowej byla jej wla-

przyjęta przez obywateli jako norma,

Rataja i Przemyslawa Sadlowskie-

w Polsce i w Niemczech. Urodzony

we Lwowie 51,1%, wyznania mojże-

sna, a nie zamordowanej Elżbiety.

jako calkowicie dopuszczalne dziala-

go z Opola o profesorze Wlodzimie-

w Radomiu Wlodzimierz Krukowski

szowego ­ 35,0%, grekokatolików ­

Tego nie zdolala wyjaśnić lwowska

nia we wspólczesnym świecie. Jeżeli

rzu Krukowskim (1887-1941) i Leny

studiowal w Petersburgu, a następnie

12,4%, innych ­ 1,5%. W roku 1939

ekspertyza.

dodamy brak reakcji (śledztwa i uka-

Kaletowej z Wroclawia o profesorze

na Politechnice w Darmstadt i w 1913

rzymskich katolików ­ 50,67%, greko-

Jeszcze wracając do artykulu

rania) odpowiednich organów wladzy

za ksenofobię i antysemityzm, to

Wlodzimierzu Sieradzkim (1870-

roku uzyskal dyplom inżyniera. Jesz-

katolików ­ 16,4%, wyznania mojże-

Leny Kaletowej zauważmy też na

wzmacnia to bardzo negatywny wi-

1941). Za wprowadzenie do tych bio-

cze w 1912 roku rozpocząl pracę w

szowego ­ 31,62%, innych ­ 1,57%.

koniec, że wojska Armii Czerwonej

zerunek Ukrainy w świecie.

gramów można uważać artykul Ewy

laboratorium fabryki Siemens-Schuc-

I dodaje, że ,,bardzo ryzykowne są

weszly do Lwowa nie 17 września

Wszystko to wskazuje na to, że

Ziólkowskiej ,,Pamięć o wydarzeniach

kert w Norymberdze, gdzie twórczo

próby ustalenia liczebności poszcze-

1939 roku (str. 301), ale 21 września.

wladze ukraińskie niezbyt przejmują

lipca 1941 roku na Wzgórzach Wu-

pracowal do 1926 roku. Zglosil w

gólnych narodowości zamieszkalych

Wojna w latach 1919-1920 byla nie

się przyszlością Ukrainy, tym, kto

leckich", w którym autorka omawia

tym czasie 40 wynalazków uzyskując

we Lwowie. Statystyki polskie unie-

polsko-rosyjską (str. 294), ale pol-

będzie jej sojusznikiem i czy w ogóle

projekty pomników na Wzgórzach

patenty w Niemczech, Anglii, Danii,

możliwiają taką próbę, ponieważ py-

sko-bolszewicką (lub polsko-sowiec-

tacy pozostaną. Najważniejsza jest

Wuleckich z różnych lat (również z

Holandii, Szwajcarii, Japonii i na Wę-

tanie o narodowość występowalo tyl-

ką). Uważam, że jest w tym różnica.

sytuacyjna walka o wyborców. Wi-

epoki sowieckiej) realizowane i nie-

grzech. W Niemczech też napisal dy-

ko w spisie z 1921 roku", a w innych

Polska walczyla nie z Rosją, ale z

dać, że aktualna elita polityczna nie

zrealizowane, tablice pamiątkowe

sertację i w 1918 roku obronil dokto-

tylko o język ojczysty lub wyznanie.

międzynarodowym komunizmem i z

przejmuje się wdrożeniem wartości

­ na przyklad w katedrze rzymskoka-

rat. W 1926 roku powrócil do Polski,

W każdym razie liczba 75% Polaków

próbą jej sowietyzacji. Do 1914 roku

demokratycznych. Z powodzeniem

tolickiej we Lwowie. Analizuje wyda-

pracowal w Warszawie, zaś w 1930

nie jest realna. Na stronie 297 wspól-

powszechnie używano termin Ga-

buduje ,,Antyrosję", czyli tę samą Ro-

rzenia, z powodu których nie doszlo

roku zaproponowano mu objęcie

czesny polski profesor Adam Redzik

licja Wschodnia, a nie Malopolska

sję, lecz na opak.

do wybudowania pomnika w 1967

katedry Pomiarów Elektrycznych na

jest podany jako A. Rodzik. Najbar-

Wschodnia (str. 290), który to zaczęto

Tekst ukazal się w języku

roku i na przelomie lat 1980/1981.

Politechnice Lwowskiej, gdzie praco-

dziej niewiarygodne są fakty podane

używać w latach 20. XX wieku.

ukraińskim na portalu zaxid.net