9

www.kuriergalicyjski.com * Kurier galicyjski * 29 marca­15 kwietnia 2019 nr 6 (322)

w 2001 roku. Zostala wydana w roku

bylem prezesem Klubu Inteligencji

Witraż mial wstrząsnąć sumieniem

lo Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa

z przelomu XIX i XX wieku. Kompo-

2014, w roku kanonizacji Jana Pawla

Katolickiej w Lubaczowie. Nic dziw-

narodu, gnuśniejącego w niewoli,

Narodowego. Książkę, dzięki za-

zytor, dyrygent, dyrektor Polskiego

II przez warszawską Oficynę Wy-

nego, że ,,Dwa skrzydla nadziei" za-

podobnie jak ,,Wesele", którego prze-

przyjaźnionej dyrektorce muzeum,

Towarzystwa Muzycznego, krytyk

dawniczo-Poligraficzną ,,Adam". Nie-

czynają się inwokacją do Madonny.

wodnim tematem jest niemożność

pisalem wlaśnie w Muzeum Hen-

muzyczny, redaktor ,,Wiadomości Ar-

zwykle jest to, że wydaniu ,,Dwóch

dzialania.

ryka Sienkiewicza wieczorami, po

tystycznych". To oratoria ,,Śluby Jana

Zawędrowal Pan też z tym

skrzydel nadziei" patronowal J.E.

zamknięciu ekspozycji, w gabinecie

Kazimierza" oraz ,,Królowa Korony

wizerunkiem do Paryża...

Dzielo nie zastalo zreali-

ks. prof. Marian kardynal Jaworski,

Wprowadzenie i ofiarowanie

twórcy ,,Trylogii". Mialem możliwość

Polskiej". To pierwsze mialo prawyko-

zowane, ale szkic się zacho-

metropolita Lwowski, senior, przyja-

kopii obrazu Matki Bożej Laskawej

korzystania tam z przebogatego ar-

nanie w 1895 roku we Lwowie i przy-

wal.

ciel Jana Pawla II i jego bliski wspól-

do kościola ,,polskiego" pw. Wniebo-

Tak. Pozostaly kartony. Okres

chiwum i unikalnej biblioteki. Bylem

nioslo kompozytorowi rozglos. Bar-

pracownik. Opatrzyl książkę swym

wzięcia Najświętszej Panny Maryi w

zainteresowania Wyspiańskiego tym

zadziwiony bogactwem zgromadzo-

dzo mi się podobaly Pani filmy ,,Dom

blogoslawieństwem. Książka ilustro-

Paryżu odbylo się w dniu 2 kwietnia

wydarzeniem byl również czasem

nych dziel, starannym doborem i ich

rodu Soltysów" oraz ,,Adam Soltys

wana jest archiwalnymi zdjęciami, a

2017 roku w czasie uroczystej Mszy

powstania krótkiego, ale ciekawego

różnorodnością. Warto też dodać,

we wspomnieniach", poświęcony

także, m.in: Arturo Mari, Jana Sklo-

św. Dzialo się to w czasie rocznicy 10-

dramatu ,,Królowa Korony Polskiej".

że Sienkiewicz na kilka lat przed

temu kompozytorowi i jego synowi

dowskiego, Krzysztofa Hejke, który

lecia Towarzystwa Kresy we Francji,

Bo ­ jak wiemy ­ artysta zostal obda-

pracą nad ,,Potopem" byl w 1879 we

Adamowi. Także wywiad dla ,,Kurie-

jest też autorem pięknego albumu

którego prezesem jest Krystyna Orlo-

rzony zarówno wielkim talentem ma-

Lwowie, zatem z pewnością byl w

ra Galicyjskiego" z wnuczką Mieczy-

o katedrze lwowskiej. Trudno mi się

wicz i to towarzystwo zorganizowalo te

larskim, ale także ­ literackim. Jego

katedrze lwowskiej, poznal doklad-

slawa, panią Marią Soltys, autorką

odnieść do jej wartości artystycznej,

uroczystości. Kopię świętego wizerun-

,,Wesele", ,,Legenda", byly prezento-

nie jej wygląd, co ulatwilo mu opis.

książki ,,Tylko we Lwowie. Dzieje

ale, jak sądzę, jej znaczenie polega

ku wykonal jako dar na moją prośbę

wane także w okresie późniejszym w

życia i dzialalności Mieczyslawa

Z jakich konkretnie źró-

też na tym, że jest poetyckim zapi-

konserwator zabytków i malarz artysta

teatrze we Lwowie.

Soltysa". Bardzo ważnym dla naszej

del Sienkiewicz korzystal?

sem autentycznych przeżyć z tych

Jerzy Plucha z Lubaczowa. Pięknie

Trudno wymienić wszystkie. To,

kultury jest fakt, że w willi, gdzie

Katedrę lwowską zdobi

historycznych wydarzeń, których

rzeźbione i pozlacane ramy ufundowal

między innymi, pamiętniki przeora

mieszkali i tworzyli Mieczyslaw, a

też piękne, srebrne antepe-

bylem bezpośrednim uczestnikiem.

warszawski oddzial ,,Stowarzyszenia

Jasnej Góry Augustyna Kordeckie-

później Adam Soltys, powstala w

dium.

,,Wspólnota Polska". W uroczystej

Tak, w prokatedrze lubaczowskiej

koncelebrze wziąl udzial między in-

znajduje się oryginal antepedium

nymi ks. Aleksander Pietrzyk, przelo-

ofiarowanego przez Arcybractwo Naj-

żony Księży Pallotynów we Francji, a

świętszej Marii Panny Laskawej, Kró-

wśród zebranych byli przedstawiciele

lowej Korony Polskiej do Jej oltarza

Ambasady Polskiej, prezesi i dziala-

w katedrze lwowskiej w 1936 roku.

cze stowarzyszeń polskich we Francji,

Jest to dużej klasy artystycznej tryp-

intelektualiści polscy i francuscy. W

tyk przedstawiający doniosle chwile z

czasie uroczystości wprowadzenia

dziejów katedry lwowskiej. Środkowa

i poświęcenia wizerunku mialem ho-

część tryptyku przedstawia Śluby

nor odczytać historyczny akt ślubów

króla Jana Kazimierza. Wspólczesna

lwowskich króla Jana Kazimierza. Zlo-

kopia, wykonana również w srebrze,

żyly się na nie także sesja naukowa

znajduje się obecnie w katedrze

w Bibliotece Polskiej oraz wernisaż

lwowskiej. Ostatnio w Lubaczowie z

wystawy poświęconej Juliuszowi

inicjatywy ks. kan. Andrzeja Stopyry

Slowackiemu, z prywatnych zbiorów

umieszczono feretron Matki Bożej

Stanislawa Ledóchowskiego, rodu

Laskawej wykonany w srebrze, zlo-

związanego przez dziesiątki lat z Po-

cie i kamieniach szlachetnych na

dolem, z którego pochodzi tez św. Ur-

wzór feretronu w katedrze lwowskiej.

szula Ledóchowska. Sesję i wystawę

Obraz namalowal artysta Jerzy Plu-

przygotowalo Muzeum A. i J. Iwasz-

cha, a ramy wyrzeźbil Janusz Szpyt,

kiewiczów w Stawisku.

obaj z Lubaczowa. Sukienki dla Matki

Bożej z kamieni szlachetnych, zlota

Dlaczego wlaśnie do Pa-

i srebra wykonal pan Mariusz Drapi-

ryża zostal zawieziony wi-

kowski ­ wybitny artysta z Gdańska,

zerunek Matki Bożej Laska-

twórca m. in. bursztynowego oltarza

wej?

Mialo to bezpośredni związek z

Zawiera też liczne komentarze, któ-

w katedrze gdańskiej.

go, w których relacjonuje obronę

ostatnim okresie z jej inicjatywy izba

biografią króla Jana Kazimierza, któ-

re mogą poglębić wiedzę czytelnika

sanktuarium, Antoniego Walew-

pamięci poświęcona tym wybitnym

Jakie jest najslynniejsze

ry abdykowal po śmierci żony Marii

o dziejach Archidiecezji Lwowskiej.

skiego ,,Historia wyzwolenia Polski

postaciom życia muzycznego.

dzielo literackie w którym

Gonzagi. Ostatnie lata życia monar-

za panowania Jana Kazimierza".

Książka ta miala swoją

zostaly opisane śluby króla

Jakie są inne godne

cha spędzil w stolicy Francji. Zostal

Sięgal po dziela Karola Szajnochy,

premierę też we Lwowie.

Jana Kazimierza?

uwagi dziela, jeśli chodzi o

pobożnym opatem w prastarym

Jestem wdzięczny Ludowemu

Oczywiście to ,,Potop" Henryka

Jana Chyzostoma Paska, po epos

śluby Jana Kazimierza?

klasztorze Saint-Germain-des-Prės

Teatrowi Polskiemu ze Lwowa, a

Sienkiewicza. Chcąc być wiarygod-

rycerski ,,Wojna domowa" Samuela

Wizerunek Matki Bożej Laska-

usytuowanym w samym centrum sto-

szczególnie Zbigniewowi Chrzanow-

nym i szczerym, przystąpil do pisa-

Twardowskiego. Korzystal z kronik,

wej poruszyl też serca wielu wspól-

licy Francji. W świątyni tego klasztoru

skiemu, dyrektorowi teatru, za wysta-

nia dziela dopiero po ponad czte-

herbarzy i tak zwanych, silvae rerum

czesnych poetów do napisania o

spoczywa serce króla, prochy zaś w

wienie fragmentów ,,Dwóch skrzydel

rech latach gromadzenia i zapozna-

­ zbiorów luźnych notatek ­ i listów

nim wierszy. To, między innymi, ks.

sarkofagu na Wawelu. Byliśmy tam,

nadziei". Premierę zaszczycil swą

wania się z materialami źródlowymi

z epok. Z calą pewnością można

Jan Twardowski, poetka rodem z

aby oddać hold monarsze, zapalić

obecnością J.E. ks. Mieczyslaw Mo-

na interesujące go tematy. Pisząc

stwierdzić, że jego wspanialy opis

Wolynia Maryna Okęcka-Bromko-

znicze. Jest tam pamiątkowa tabli-

krzycki, metropolita lwowski. Później

Trylogię, korzystal z autentycznych

lwowskich ślubów zawarty z ,,Potopie"

wa, wspólczesna poetka Stanislawa

ca w języku polskim i francuskim, a

fragmenty tej książki zaprezentowal

siedemnastowiecznych źródel. Doku-

jest sumą jego geniuszu literackiego,

Nowosad ze Lwowa. Slowa ,,Hymnu

przede wszystkim okazaly i artystycz-

Teatr Polski w katedrze lacińskiej. Do

menty uwiarygodnialy historię literac-

ale i jego żmudnej pracy badawczej.

do Matki Bożej Laskawej" napisal też

nie bardzo ciekawy, choć wymagają-

fragmentów tych poematów napisal

ką i slużyly jako materialy umożliwia-

Warto dodać, że Sienkiewicz bywal

Jerzy Masior, świetny poeta kresowy.

cy konserwacji, pomnik ku czci króla

również muzykę Wincenty z Krakowa

jące poznanie epoki oraz mentalności

w zamku w Podhorcach. Jak udalo

Muzykę do tego utworu skompono-

z przypomnieniem jego zwycięstw.

(Szmidt).Powstalo oratorium ,,Polskie

szlachty, żolnierzy i ludności Rzeczy-

mi się ustalić, przypuszczalnie haslo

wal Aleksander Porzucek. Dziś w

Kresy", którego prapremiera odbyla

pospolitej, sytuacji politycznej i militar-

przewodnie jego calej twórczości: ,,ku

Lubaczowie śpiewany jest hymn do

Jak zatem moglibyśmy

się w Krakowie w kościele oo. ber-

nej. Studia historyczne Sienkiewicza

pokrzepieniu serc" zaczerpnąl z na-

Matki Bożej Laskawej. Slowa ulożyl

podsumować naszą rozmo-

nardynów pod Wawelem we wrze-

nad Potopem byly bardzo gruntowne

pisu na znajdującej się tam marmu-

ks. kan. Józef Dudek, dawniej asy-

wę?

Może tak. Śluby króla Jana Ka-

śniu 2017 roku. Orkiestrą i chórem

i trwaly dokladnie cztery lata. Groma-

rowej, pamiątkowej tablicy. Kiedyś

stent Klubu Inteligencji Katolickiej

zimierza w katedrze we Lwowie, a

dyrygowal prof. Boguslaw Grzybek,

dząc źródla do pisania powieści, ko-

opracowalem na ten temat rozprawę

w Lubaczowie, twórca teatru ,,Arka

także sam wizerunek Matki Bożej

który ogromnie przyczynil się do wy-

rzystal z wielu opracowań pisanych w

zamieszczoną w roczniku ,,Studia

Lwowska". Muzykę do hymnu skom-

Laskawej, znalazly dawniej w sztu-

stawienia dziela.

języku polskim, lacińskim, francuskim

Sienkiewiczowskie" redagowanym

ponowal Witold Batycki.

ce polskiej i kulturze różnorodne, jak

i niemieckim.

przez prof. Lecha Ludorowskiego,

Na okladce książki ,,Dwa

Jest Pan także autorem

najbardziej godne i piękne odzwier-

Mialem możliwość, aby się prze-

wybitnego sienkiewiczologa.

skrzydla nadziei" widnieje

książki ,,Dwa skrzydla na-

ciedlenie. Powstaly arcydziela, jak

konać o tym naocznie. Otóż w 2009

wizerunek Matki Bożej La-

Trzeba też wspomnieć o

dziei", której fragmenty od-

obraz Jana Matejki, projekt witraża

roku przypadl rok Juliusza Slowac-

skawej. Czy ten wizerunek

dzielach muzycznych upa-

noszą się do ślubów króla

i dramat Stanislawa Wyspiańskiego,

kiego, 200. rocznica jego urodzin, na

jest również Panu szczegól-

miętniających to wydarzenie.

Jana Kazimierza. Książka

opis tego wydarzenia w ,,Potopie"

który przygotowywalem wielką wy-

Oczywiście, z przelomu XIX i

nie bliski?

jest przede wszystkim opi-

Henryka Sienkiewicza, w muzyce

Urodzilem się w Lubaczowie,

stawę w Muzeum Narodowym Ziemi

XX wieku pochodzi piękna ,,Śliczna

sem dwóch pielgrzymek Ojca

oratoriów Mieczyslawa Soltysa ,,Ślu-

przed tym wizerunkiem modlili się

Przemyskiej oraz obchody w Krze-

Gwiazdo Miasta Lwowa". Zarówno

Świętego Jana Pawla II. To

by Jana Kazimierza" oraz ,,Królowa

moi dziadowie, odbywaly się uroczy-

mieńcu. Pisalem też książkę ,,Lato

autor slów jak i kompozytor nie są

dwa osobne poematy odno-

Korony Polskiej". Ten doniosly fakt

stości rodzinne, żegnalem pod Nim

w Krzemieńcu. Legendy znad Ikwy".

znani. Pieśń często jest prezento-

szące się do tych wydarzeń.

religijny inspiruje nie tylko wspólcze-

moją przedwcześnie zmarlą Mamę.

Kończylem jej opracowywanie wla-

wana na różnych uroczystościach,

Rzeczywiście, książka powstala

sną myśl chrześcijańską i spolecz-

Przed Nim rozpoczynaliśmy Tygo-

śnie w Oblęgorku w Muzeum Henry-

także w katedrze lwowskiej. Naj-

jako poetyckie wotum wdzięczności

ną, ale również nowe pokolenia ar-

dnie Kultury Chrześcijańskiej w trud-

ka Sienkiewicza. Książkę w pięknym

wspanialszą muzykę o tej tematyce

Ojcu Świętemu Janowi Pawlowi II za

tystów. Jest wciąż aktualny i wzywa

nych latach osiemdziesiątych i na

opracowaniu graficznym lwowskiej

stworzyl Mieczyslaw Soltys, glówna

nawiedzenie Archidiecezji Lwowskiej

do twórczego wysilku.

początku dziewięćdziesiątych, kiedy

artystki Krystyny Grzegockiej wyda-

postać świata muzycznego Lwowa

­ Lubaczowa w 1991 roku i Lwowa