Rozważania Duszyczki Irenki :-)
Rzecz o języku
Na Światowy Dzień Języka Ojczystego (21 lutego)
Napisałam to i
poczułam, że… znalazłam się w kropce :-) Jestem absolwentką
szkoły z polskim językiem nauczania, polonistką, pochodzącą z rodziny
rosyjskiej, urodzoną na Ukrainie. Wobec powyższego, nie mogę żadnego z trzech
języków – ani polskiego (wybranego do nauczania w wieku 7 lat), ani rosyjskiego
(domowego), ani ukraińskiego (języka kraju, w którym się urodziłam) uznać za
obcy. Nie wiem, czy ktoś z odbiorców naszej strony może się pochwalić TRZEMA
językami ojczystymi :-) Gdy w dokumentach, składanych tu w Polsce, pisałam,
że znam „języki obce”, a wśród nich – rosyjski i ukraiński – czułam się głupio.
Nie mogę
powiedzieć, że moja znajomość języków jest absolutnie doskonała. Od 15 lat moją
pasją są tłumaczenia. Mam za sobą doświadczenie tłumaczenia różnych dokumentów,
umów, referatów… Tłumaczyłam artykuły i książki, wiersze i publicystykę, teksty
teologiczne i treść przewodników. Nie jestem, jak zaznaczyłam, doskonała –
często sięgam po słownik czy szukam informacji w Internecie. Wiem, że wielu rzeczy nie da się tłumaczyć w
sposób dosłowny i że w różnych językach te same słowa mogą znaczyć co innego:
np. rosyjski „diwan” – to polska „kanapa”, a nie „dywan”. Polski „dywan” – to
rosyjski „kowior”, a to, co Polacy wymawiają jako „kawior” – to „ikra”, czyli
jaja ryb… Polski „portfel”, to w rosyjskiej wymowie „koszelok”, a po ukraińsku
„hamaneć”, a wymawiany po rosyjsku „partfiel” – to polska „teczka”. Ufff…
W dodatku, żeby
było weselej, polskie „japonki” – klapki na plażę – w rosyjskim i ukraińskim
brzmią jak „Wietnamki” :-) Niezłe, prawda?
W każdym razie,
praca tłumacza nie jest nudna. Teraz tłumaczę tekst, który nadszedł do mnie z
Rosji – o Kremlu i jego architekturze, a także książkę z psychologii rodziny.
Pierwszą tłumaczę z rosyjskiego na polski, drugą – z polskiego na ukraiński :-)
Szare komórki cały czas są w ruchu :-)
Na biurku jest też powieść
pewnego polskiego pisarza, który marzy o przetłumaczeniu swych dzieł na język
ukraiński. Nie mogę się
nudzić, tylko czasem, jak słucham czy czytam teksty, trochę się wkurzam. Denerwuję
się, jak słyszę o „usunięciu plam z pizzy”, a nie „po pizzy” i gdy jedna z
reklam telewizyjnych twierdzi na upartego, że istnieje „Wielka Oszcz”. Niedawno
przeżyłam szok redaktorsko-korektorski (bowiem mam za sobą również wieloletnie
doświadczenie w pracy dziennikarza, redaktora i korektora). W tekście,
dotyczącym wyborów na Ukrainie, opublikowanym w łódzkim piśmie regionalnym,
znalazłam 72 (sic!) błędy korektorsko-edytorskie. Niewłaściwa pisownia,
pomylone litery, przestawione słowa, podwójna pisownia wyrazów. To już nie
tylko nieodpowiedzialne, to skandal! Napisałam do redakcji, wysyłając
poprawiony (a jakże! – nie mogłam inaczej) tekst i czekam na odpowiedź.
W światowym
Dniu Języka Ojczystego zachęcam wszystkich do większej dbałości o język, w
którym rozmawiają w domu rodzinnym, w pracy, w szkole, na uczelni.
Przyzwyczailiśmy się do obecności w polszczyźnie wyrazów pochodzenia obcego i
wiemy już, że „list, przesłany pocztą elektroniczną”, to po prostu „e-mail”.
Zamiast „znaleźć informację w wyszukiwarce Google”, mówimy „wyguglać”. Polszczyzna
wchłania coraz więcej słów pochodzenia obcego – angielskiego, francuskiego,
niemieckiego, włoskiego… Myślę, że nie warto walczyć z tą „inwazją”, tylko się
starać o to, żeby w miarę często używać także polskich odpowiedników.
Jak wspomniałam
na wstępie, język polski nie jest mi obcy, dlatego też napisałam ten felieton.
Znany klasyk polski setki lat temu napisał, że „Polacy nie gęsi i swój język
mają”. Proszę Was – dbajcie o niego, nie zaśmiecajcie go wulgaryzmami, przekleństwami, obelgami…
Dbajmy o swój język ojczysty przez cały rok, a nie tylko 21 lutego.
Serdecznie pozdrawiam
Duszyczka Irenka
Gdy
oczekujesz pomocy lub sam(a) chcesz innym pomagać. Albo
chciał(a)byś porozmawiać o czymś ważnym lub choćby tylko o
wczorajszym podwieczorku :-) Dla wszystkich, w każdym wieku
- od 0 do 201 lat ;-)
